Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GEDİKPAŞA YANGIN TULUMBASI SANDlĞl
Geçen asır sonlarında büyük ve meşhur bir çarşı hamamı ile, kahvehâneleri ile, meyhâneleri ile, çarşısı ile İstanbulun çok renkli, hareketli ve canlı bir semti olan Gedikpaşa bir yangın tulumbası sandığı etrafında toplanmış tulumbacıları ile de nam vermişdi. Bu sandığın koğuşunun yerini tesbit edemedim. Bâzı uşaklarının Gedikpaşa Hamamı külhan odasında yatıp kalkdıklarını duymuşdum. O külhanın yüz yıllar boyunca İstanbulun bir tarikat mensubları hâlinde toplanmış meşhur Külhan Beylerine de mesken olduğunu duymuşdum (B.: Külhan Beyleri). Mâsum bir aşkın yolunda vahşetle öldürülmüş ve hatırası uzun bir destan ile tesbit edilmiş, güzelliği ile de ayrıca şöhret sahibi Kahveci Mahzun Bahâeddin bu sandığın uşaklarındandı (B.: Bahâeddin, Mahzun, cild 4, sayfa 1827); aşağıdaki iki kıt’ayı o cinâyet destanından alıyoruz:
Ustamın izniyle sandığı girdim,
Gedikpaşa Sandığına şan verdim,
Yalın ayak âteşi memrud içinde,
Pervâsız dolaşır semender idim.
Ayaklar koşarlı, boy ince uzun,
Tenâsübi endam, gaayetle mevzun,
Âdet olmuş takılacak bir lâkab,
Bana da münâsib görüldü “Mahzun”.
Bu Sandığın uşaklarının çoğunluğu ayak takımından ermeni gençleriydi; Erzurumlu Âşık İbrahimin şu kıt’aları da Gedikpaşa Sandığı tulumbacılarından bir ermeni genci için yazılmışdır:
Gel benim Ermenşah Gedikpaşa’lı...
⇓ Devamını okuyunuz...
Geçen asır sonlarında büyük ve meşhur bir çarşı hamamı ile, kahvehâneleri ile, meyhâneleri ile, çarşısı ile İstanbulun çok renkli, hareketli ve canlı bir semti olan Gedikpaşa bir yangın tulumbası sandığı etrafında toplanmış tulumbacıları ile de nam vermişdi. Bu sandığın koğuşunun yerini tesbit edemedim. Bâzı uşaklarının Gedikpaşa Hamamı külhan odasında yatıp kalkdıklarını duymuşdum. O külhanın yüz yıllar boyunca İstanbulun bir tarikat mensubları hâlinde toplanmış meşhur Külhan Beylerine de mesken olduğunu duymuşdum (B.: Külhan Beyleri). Mâsum bir aşkın yolunda vahşetle öldürülmüş ve hatırası uzun bir destan ile tesbit edilmiş, güzelliği ile de ayrıca şöhret sahibi Kahveci Mahzun Bahâeddin bu sandığın uşaklarındandı (B.: Bahâeddin, Mahzun, cild 4, sayfa 1827); aşağıdaki iki kıt’ayı o cinâyet destanından alıyoruz:
Ustamın izniyle sandığı girdim,
Gedikpaşa Sandığına şan verdim,
Yalın ayak âteşi memrud içinde,
Pervâsız dolaşır semender idim.
Ayaklar koşarlı, boy ince uzun,
Tenâsübi endam, gaayetle mevzun,
Âdet olmuş takılacak bir lâkab,
Bana da münâsib görüldü “Mahzun”.
Bu Sandığın uşaklarının çoğunluğu ayak takımından ermeni gençleriydi; Erzurumlu Âşık İbrahimin şu kıt’aları da Gedikpaşa Sandığı tulumbacılarından bir ermeni genci için yazılmışdır:
Gel benim Ermenşah Gedikpaşa’lım,
Soyun, dökün, gel gel sandık altına,
Yangınlara çıplak ayak koşalım,
Ayağı kirâsı bir çil altına.
Ne hoş açmış, seni mintanla dizlik,
Kaş çatma, yakışmaz sana serkeşlik,
Koyayım sandığa sen Ermenşâhın,
Tabanın nakşını altun tepelik.
Ayaklar sevişdi,sandık kolunda,
Nemrud ateşini daldim, yolunda,
Ne gördün sadâkat, vefâdan gayri,
Erzurum’lu âşık garib kulunda.
Ahparım, baronum,ç alımın yaman,
Fener çikdiğinde sen ey bî aman,
Yollarda dökersin, omuzdaşları,
Koşarlı ayağı attırır duman.
Sandığın baş tâcı Gelikpaşa’lım,
Yangınlara çıplak ayak koşalım,
Sonra kumkapu’da meyhânelerde,
Mestâne nâralar atup coşalım,
Topuklu ayaklar çok çok koşarlı,
Nigâhı vahşetin çapkın işmarlı,
Bakarsın itoğlu it olursun sen,
Bakarsın beyzâde edebli, arlı.
Ermenşahlar Gedikpaşa’dan çıkar,
Gülle, topuk ururb, gönüller yıkar,
Ammâ senin gibi bir şûhi tannaz,
Patirik çanına bilem ot tıkar.
“Ayaklar Sevişmek” bir tulumbacı deyimidir, ardcı veya öncü, iki tulumbacının sandığı omuzladıktan sonra aynı tempoda adım atarak koşmaları anlamındadır.
Vâsıf HİÇ
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Yazar/Üreten
Vâsıf Hiç
Kod
IAM110510
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfalar 6080-6081
Bakınız Notu
B.: Külhan Beyleri; B.: Bahâeddin, Mahzun, cild 4, sayfa 1827
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.