Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
GECE
“Yirmi dört saatlik günün karanlık kısmı, iklimimizde mevsime göre uzar, kısalır” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
İstanbul ağzında Gece kelimesi ile deyimler vardır:
Gecekuşu: “Puhu” denilen kuş, fakat mecâzen geceleri pek az uyuyan kimse, geceyi uyanık geçiren kimse; türlü kötü niyetler, kasıdlarla ve o arada hırsızlık fırsatı kollamak için geceleri sokaklarda dolaşan adamlar anlamında kullanılır; uygunsuz takımından pek çok kimseye lâkab olmuşdur, gece faaliyetde bulunan hırsız çetelerine de “Gece Kuşları” adı verilir.
Gece gözü, kör gözü: “Gece iş yapması doğru olmaz” anlamında.
Gecenin hayrından gündüzün şerri yeğdir: Yukardaki anlamda kullanılır.
Gece gündüz dememek: “Devamlı, büyük gayretle çalışma” anlamında.
Gece silâhlı, gündüz külâhlı: “İyi insan görünüp de kötü işler peşinde dolaşanlar”, “Kötü taraflarını saklamasını bilenler”, aşağıdaki kıt’alar Erzurumlu Âşık İbrahimindir:
Gündüz külâhlıdır, gece silâhlı
Kahve fürûşi naz çapkın Kemahlı
Topuk vurur merdi meydan sanırsın
Bir sevâba karşı binbir günahlı
Şîr’in dahi cana kasdı gülerek
Uşşâka çelmeler atar civelek
Yüzüne bakdıkda sanırsın melek
Şeytana kendinden yakın Kemahlı
Gece sekreteri: Sabahları çıkan gazetelerde, akşamları 7 - 8 arasında iş başına gelip, en son haberler de alındıkdan sonra, gazetenin bilhassa b...
⇓ Read more...
“Yirmi dört saatlik günün karanlık kısmı, iklimimizde mevsime göre uzar, kısalır” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî).
İstanbul ağzında Gece kelimesi ile deyimler vardır:
Gecekuşu: “Puhu” denilen kuş, fakat mecâzen geceleri pek az uyuyan kimse, geceyi uyanık geçiren kimse; türlü kötü niyetler, kasıdlarla ve o arada hırsızlık fırsatı kollamak için geceleri sokaklarda dolaşan adamlar anlamında kullanılır; uygunsuz takımından pek çok kimseye lâkab olmuşdur, gece faaliyetde bulunan hırsız çetelerine de “Gece Kuşları” adı verilir.
Gece gözü, kör gözü: “Gece iş yapması doğru olmaz” anlamında.
Gecenin hayrından gündüzün şerri yeğdir: Yukardaki anlamda kullanılır.
Gece gündüz dememek: “Devamlı, büyük gayretle çalışma” anlamında.
Gece silâhlı, gündüz külâhlı: “İyi insan görünüp de kötü işler peşinde dolaşanlar”, “Kötü taraflarını saklamasını bilenler”, aşağıdaki kıt’alar Erzurumlu Âşık İbrahimindir:
Gündüz külâhlıdır, gece silâhlı
Kahve fürûşi naz çapkın Kemahlı
Topuk vurur merdi meydan sanırsın
Bir sevâba karşı binbir günahlı
Şîr’in dahi cana kasdı gülerek
Uşşâka çelmeler atar civelek
Yüzüne bakdıkda sanırsın melek
Şeytana kendinden yakın Kemahlı
Gece sekreteri: Sabahları çıkan gazetelerde, akşamları 7 - 8 arasında iş başına gelip, en son haberler de alındıkdan sonra, gazetenin bilhassa birinci sayfası kesin seklini alarak gazete sabahın saat 3 - 4’ü arasında matbaaya baskıya verildiği ana kadar çalışan yazı işleri müdürü. Gazetecilik hayatında zor işlerden biri bilinir.
Gececi: Geceli gündüzlü devamlı çalışılan müesseselerde, bilhassa geceleri iş tatili yapmayan fabrikalarda gece ekiplerinde çalışanlar hakkında kullanılır.
Bu deyim genel evlerde de, seçeceği kadınla sabaha kadar kalacaklar hakkında kullanılır: “Görüşüp gidecek misin, gececi misin arslanım!.”
Gece isçisi: Hırsız ağzı deyim, gece hırsızları hakkında kullanılır.
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM110463
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 11, page 6049
Theme
Other
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.