Gayet ince, yarı şeffaf dülbendin adı; dilimize fransızca aynı anlamda “Gaze” kelimesinden geçmişdir; eskiden o incecik dülbendler Filistin sahilinde Gaze şehrinde dokunduğundan ve Fransa’ya da oradan gittiği için fransızlar geldiği yerin adı ile anmışlardı. Ondokuzuncu yüzyılda, bilhassa Tanzimat devrinde İstanbul kadınlarının eski sert baskıdan kurtulup süslerine çok düşdüklerinde yaşmaklarını Gaz’dan tutunmuşlardır, gaz yaşmakların altında ustalıkla boyanmış dudakları ve yanakları sihirli bir câzibe almışdır. Zamanımızın makyaj boyalarının bulunmadığı devirde Gaz’lar, o incecik dülbendler zararsız bir kırmızı boyaya batırılır, boya dülbendin üstünde toplanıp kurur ve attar dükkânlarında “Gaz Boyaması” adı ile satılırdı. Boyanacak hanımlar yanaklarını gül suyu ile hafifçe ıslatırlar ve sonra küçük bir parça Gaz Boyamasını üstüne sürerek yanaklarını kararca pembeleştirirlerdi. Dudaklarını boyamak için, dudaklarını dilleriyle ıslatıp Gaz Boyamasını sürerlerdi. Zerâfet ve letâfetle boyanmak da el yatkınlığına dayanan bir hünerdi. Gaz Boyaması halk ağzı bir isimdir, dîvan şâirlerinin ağzında o allık, kızıllık düzgünün adı “Gaaze” olmuşdur. Ancak Meşrutiyetden, 1908 den sonradır ki yalnız İstanbul’da, İstanbul’da da aşırı alafrangalık yolundaki âilelerin delikanlıları, yanaklarına v...

Gayet ince, yarı şeffaf dülbendin adı; dilimize fransızca aynı anlamda “Gaze” kelimesinden geçmişdir; eskiden o incecik dülbendler Filistin sahilinde Gaze şehrinde dokunduğundan ve Fransa’ya da oradan gittiği için fransızlar geldiği yerin adı ile anmışlardı. Ondokuzuncu yüzyılda, bilhassa Tanzimat devrinde İstanbul kadınlarının eski sert baskıdan kurtulup süslerine çok düşdüklerinde yaşmaklarını Gaz’dan tutunmuşlardır, gaz yaşmakların altında ustalıkla boyanmış dudakları ve yanakları sihirli bir câzibe almışdır. Zamanımızın makyaj boyalarının bulunmadığı devirde Gaz’lar, o incecik dülbendler zararsız bir kırmızı boyaya batırılır, boya dülbendin üstünde toplanıp kurur ve attar dükkânlarında “Gaz Boyaması” adı ile satılırdı. Boyanacak hanımlar yanaklarını gül suyu ile hafifçe ıslatırlar ve sonra küçük bir parça Gaz Boyamasını üstüne sürerek yanaklarını kararca pembeleştirirlerdi. Dudaklarını boyamak için, dudaklarını dilleriyle ıslatıp Gaz Boyamasını sürerlerdi. Zerâfet ve letâfetle boyanmak da el yatkınlığına dayanan bir hünerdi. Gaz Boyaması halk ağzı bir isimdir, dîvan şâirlerinin ağzında o allık, kızıllık düzgünün adı “Gaaze” olmuşdur. Ancak Meşrutiyetden, 1908 den sonradır ki yalnız İstanbul’da, İstanbul’da da aşırı alafrangalık yolundaki âilelerin delikanlıları, yanaklarına ve dudaklarına hafif bir pembelik vermişlerdir. Aşağıdaki beyitler Erzurumlu Âşık İbrahim’in Babıâli’de Âmedî Kalemi kâtiblerinden Halet Bey adında öyle boyalı bir genç için taşlamasıdır: Siler gözlerimin üstünden pası, Hâlet Beyimizin gaz boyaması. Başda keçe külâh, ayaklar yalun, Dadaşımın yanık kokar abası. İspiri olurdum kabul eylese, Paşakapusunda duran kupası. Fransızca şakır beyimin dili, Zîrâ ki valdesi firenk yosması. Hey Âşık İbrahim dumandır hâlin, Duyarsa Hâletin paşa babası.