(Şarl dö Gol) Fransız generali ve devlet adamı, Fransa Cumhurbaşkanlarından; aşağıdaki hâl tercemesini Türk Ansiklopedisinden alıyoruz: “1890 da Fransa’da Lille’de doğdu, 1912 de Saint-Cyr (Sen-Sir) asker okulunu bitirdi; Birinci Dünya Harbinde yaralandı ve esir düşdü. 1921 de Saint-Cyr’de harb tarihî öğretmenliğine tayin edildi, 1925 de yüksek harb şûrası üyeliğine getirildi; 1937 de albay oldu, İkinci Dünya Harbinde 4. zırhlı tümen komutanı iken Moncornet (Monkorne) ve Alberville (Albervil) de alman ilerleyişini durdurdu, tuğgeneral oldu, Reynaud (Reyno) kabinesinde millî savunma müsteşarlığına tayin edildi, Fransa devlet başkanı (Marşal) Pétain (Peten) in mütâreke istemesi üzerine Londra’ya gitti ve orada 18 Haziran 1940 tarihli meşhur çağırısını yayınladı, harbe devam etmek üzere bütün fransızları kendi safında yer almaya dâvet etti, yenilgiyi kabul etmeyen asker ile sömürgeleri desteklemek üzre İmparatorluğu Savunma Konseyini (Conseil de Défense de l’Empire) kurdu, Ekim 1940; Cezayir şehrinde general Giraud (Jiro) ile birlikde bir Fransız Millî Kurtuluş Komitesi kurdu (1943), bir yıl sonra bu komiteyi fransız geçici hükûmeti ilân etti. “Fransız başkentinin kurtuluşundan sonra Paris’e dönen General De Gaulle 13 Kasım 1945 de kurucu meclis tarafından hükûmet başkanlığına seçil...

(Şarl dö Gol) Fransız generali ve devlet adamı, Fransa Cumhurbaşkanlarından; aşağıdaki hâl tercemesini Türk Ansiklopedisinden alıyoruz: “1890 da Fransa’da Lille’de doğdu, 1912 de Saint-Cyr (Sen-Sir) asker okulunu bitirdi; Birinci Dünya Harbinde yaralandı ve esir düşdü. 1921 de Saint-Cyr’de harb tarihî öğretmenliğine tayin edildi, 1925 de yüksek harb şûrası üyeliğine getirildi; 1937 de albay oldu, İkinci Dünya Harbinde 4. zırhlı tümen komutanı iken Moncornet (Monkorne) ve Alberville (Albervil) de alman ilerleyişini durdurdu, tuğgeneral oldu, Reynaud (Reyno) kabinesinde millî savunma müsteşarlığına tayin edildi, Fransa devlet başkanı (Marşal) Pétain (Peten) in mütâreke istemesi üzerine Londra’ya gitti ve orada 18 Haziran 1940 tarihli meşhur çağırısını yayınladı, harbe devam etmek üzere bütün fransızları kendi safında yer almaya dâvet etti, yenilgiyi kabul etmeyen asker ile sömürgeleri desteklemek üzre İmparatorluğu Savunma Konseyini (Conseil de Défense de l’Empire) kurdu, Ekim 1940; Cezayir şehrinde general Giraud (Jiro) ile birlikde bir Fransız Millî Kurtuluş Komitesi kurdu (1943), bir yıl sonra bu komiteyi fransız geçici hükûmeti ilân etti. “Fransız başkentinin kurtuluşundan sonra Paris’e dönen General De Gaulle 13 Kasım 1945 de kurucu meclis tarafından hükûmet başkanlığına seçildi, fakat parti oyunlarından müteessir olarak 20 Ocak 1946 da istifa etti. “IV. Cumhuriyet Anayasasına karşı olan General De Gaulle Fransız Halkı Topluluğu (Rassemblement du Peuple Français) partisini kurdu (Nisan 1947), 1953 Mayısında da politika hayatından çekildi. “Cezayir ayaklanması üzerine (Mayıs 1958) Devlet Başkanı Coty (Koti) tarafından yeni bir hükûmet kurmakla görevlendirildi. Bir idârî reform hazırladı ve deniz aşırı Fransası halkına ana vatanla yeni bir formül altında iş birliği teklifinde bulundu, bu formül bir devletler birliğidir. 21 Aralık 1958 de General De Gaulle Fransa Cumhurbaşkanı ve Devletler Birliği Başkanı seçildi. Parlâmentoda Yeni Cumhuriyet için Birlik (Union pour la nouvelle République) partisine dayanan De Gaulle aldığı kararları daima referandumlara giderek kabul ettirmeyi başarmışdır. Bağımsızlığa kavuşmuş olan Afrika devletleri ile iş birliğine dönük bir politika izlemiş, Avrupalı milletlerarası kuruluşlara katılmışdır. (Burada sâdece Fransa tarihini ilgilendiren satırları almadık. İst. Ans.) “General De Gaulle memleketimize de resmî ziyâretde bulunmuş (25 - 31 Ekim 1968) ve Türkiye Cumhuriyet Bayramı törenlerine şeref misâfiri olarak katılmışdır. “Fransa’nın kalem sâhibi askerlerinden olan General De Gaulle’ün eserleri şunlardır: La Discorde chez l’ennemie (Düşman içinde tefrika, Birinci Dünya Harbindeki esâretinde hapsedildiği bir kalede yazmış, 1924 de yayınlanmışdır); Le fil de l’épée (Kılıcın ağzı, 1932); La France et son armée (Fransa ve ordusu, 1938); Mémoires (Hâtıralar, 1958)”. (Türk Ansiklopedisi). Dünyanın çağdaş büyük şöhretlerinden olan General De Gaulle 1969 yılında yeni bir idârî reform için yine referandum yoluna gitmiş ve isteği yerine getirilmeyecek olursa istifa edeceğini bildirmişdi, fransız milleti oyunu ünlü generalin isteğine karşı kullanınca da Cumhurbaşkanlığından istifa etmiş ve küskün olarak “Colombey Lesdeux Eglises” adındaki bir köyde bulunan mütevâzı villâsına çekilmiş, orada 9 Kasım 1970 de Pazartesi gecesi kalp sektesinden öldü; ölümünde 80 yaşında idi, vasiyetnâmesindeki kesin isteği üzerine resmî cenâze töreni yapılmadı, ve o köyün mezarlığına defnedildi. Fakat bütün dünyâ devletleri Generalin büyük şahsiyetine hürmeten temsilcilerini cenâzesine gönderdiler. General De Gaulle’ün cenazesinde Türkiye Cumhuriyetini zamanın başbakanı Süleyman Demirel temsil etti. General De Gaulle’ün ölümü Türk gazetelerinin birinci sayfalarının baş tarafında, yurduna hizmet etmiş bir büyük adamın şânına lâyık şekilde ve ifâdelerle bildirilmişdir; en güzel sayfayı da Tercüman Gazetesinde Ünal Sakman yapmışdır. General De Gaulle 1,90 boyunda ve iri burnu ile meşhurdu, öyle ki karikatürlerinde bütün dünyâ sanatkârları General’in burnu üzerinde mutlaka dururlardı. 1921 de matmazel Yvonne Vendroux (İvon Vandru; doğ., 1900) ile evlenmişdi, vefatında zevcesi hayatda idi. 1968 de Türkiye’ye yaptığı resmî ziyâretde zevcesi ve Fransa Dışişleri Bakanı Michel Debré (Mişel Döbre) refâkat etmişlerdi; Türk P.T.T. idâresi bu ziyâret hâtırası olarak posta pulu çıkarmışdır, puldaki resim Generalin büyük üniforması ile olan bir portresidir. General De Gaulle Türkiye’yi resmen ziyaret etmiş ilk Fransız Devlet Başkanıdır; yüz yıl kadar önce Sultan Abdülaziz’e iâdei ziyâret etmek isteyen Fransa İmparatoru Napoléon III., memleketinin iç durumu yüzünden Fransa’dan ayrılamamış, yerine zevcesi İmparatoriça Eugénie (Öjeni) yi yollamışdı (B.: Eugénie, cild 10, sayfa 5397). Ankara’dan memleketine dönerken İstanbul’da üç gün kaldı, zevcesi ile birlikte ikâmetine Yıldız Sarayı’ndaki Şale Köşkü tahsis edilmişdi; köşkde Sarı oda yatak odası olarak ayrılmış, uzun boylu generalin karyolası da 30 santim uzatılmışdı. Geldiği günün akşamı ve gecesi Dolmabağçe Sarayında muhteşem bir resmî kabul yapılmışdır. Ertesi günü şehri dolaşmaya başlayan De Gaulle, önce, kurulduğunun bu yana fransız kültürünü temsil eden Galatasarayı Lisesini ziyâret etmiş, Türk - Fransız dostluğu üzerine bir konuşma yapmış, okula gelirken ve okuldan ayrılırken büyük tezâhürat yapılmışdır. Ayasofya müzesini, Topkapı Sarayı müzesini, Sultanahmet Camiini ziyâret etmişdir. Bibl.: Gazeteler ve dergiler. General de Gaulle’ün ölüm haberi İstanbul basınında (11 Kasım 1970 tarihli Tercüman Gazetesi)