İtalya’nın millî birliği mücâdelelerinde çalışmış ünlü italyan vatanperveri; 1807 de Nis’de doğdu, Mazzini’nin kurduğu “Genc İtalya” gizli cemiyetine girdi, İtalya’da ölüme mahkûm edilerek Güney Amerika’ya gitti, Grio Grand Cumhuriyetcilerinin yanında Brezilya’ya karşı savaşdı, sonra vatanındaki büyük mücâdeleye katıldı, İtalya Birliğini kurma yolunda liderlik eden Sardunya krallığı adına bir gönüllü kıtasının başında kısa zamanda Sicilya adasını başdan başa elde ederek karada iki Sicilya krallığının merkezi olan Napoli’yi aldı ve bu krallığa son verdi; şimâlde Avusturyalılarla savaşdı, Roma için Papalık kuvvetleri ile savaşdı. 1870 - 1871 Fransa - Prusya Harbinde Fransızların yanında gönüllü olarak harbe katıldı, Dijon müdafaasında Almanlara karşı bir başarı sağladı, harbden sonra dört Fransız vilâyeti tarafından Fransız parlâmentosuna mebus seçildi ise de istifa etti, mebus olarak İtalyan parlâmentosuna girdi. 1882 de Kaprera’da öldü. İtalya’da adına pek çok âbide dikümişdir, Fransa’da da Dion’da, Nis’de ve Paris’de heykelleri vardır. Hâtıraları yayınlanmışdır. Aşağıdaki satırları G. Primi’nin Türkiye Turing Kulüb Belleteninde yayınlanmış “Garibaldi Beyoğlu’nda” başlıklı makalesinden alıyoruz: “1831 de İstanbul limanına bir İtalyan gemisi geldi, bu yelkenli gemi bir brik idi, g...

İtalya’nın millî birliği mücâdelelerinde çalışmış ünlü italyan vatanperveri; 1807 de Nis’de doğdu, Mazzini’nin kurduğu “Genc İtalya” gizli cemiyetine girdi, İtalya’da ölüme mahkûm edilerek Güney Amerika’ya gitti, Grio Grand Cumhuriyetcilerinin yanında Brezilya’ya karşı savaşdı, sonra vatanındaki büyük mücâdeleye katıldı, İtalya Birliğini kurma yolunda liderlik eden Sardunya krallığı adına bir gönüllü kıtasının başında kısa zamanda Sicilya adasını başdan başa elde ederek karada iki Sicilya krallığının merkezi olan Napoli’yi aldı ve bu krallığa son verdi; şimâlde Avusturyalılarla savaşdı, Roma için Papalık kuvvetleri ile savaşdı. 1870 - 1871 Fransa - Prusya Harbinde Fransızların yanında gönüllü olarak harbe katıldı, Dijon müdafaasında Almanlara karşı bir başarı sağladı, harbden sonra dört Fransız vilâyeti tarafından Fransız parlâmentosuna mebus seçildi ise de istifa etti, mebus olarak İtalyan parlâmentosuna girdi. 1882 de Kaprera’da öldü. İtalya’da adına pek çok âbide dikümişdir, Fransa’da da Dion’da, Nis’de ve Paris’de heykelleri vardır. Hâtıraları yayınlanmışdır. Aşağıdaki satırları G. Primi’nin Türkiye Turing Kulüb Belleteninde yayınlanmış “Garibaldi Beyoğlu’nda” başlıklı makalesinden alıyoruz: “1831 de İstanbul limanına bir İtalyan gemisi geldi, bu yelkenli gemi bir brik idi, geminin adı La Cortese (La Korteze) ve kaptanın adı da Carlo Semeria (Karlo Semeriya) idi; boğazdan Karadenize çıkmak için müsâid rüzgâr beklemek üzere Salıpazarı önünde demirledi. Gemide tedâvi imkânı bulunamadığı için karaya genc bir tayfa (24 yaşında) çıkardılar, o devrin âdetince bütün tayfalar lâkabları ile anılırdı, bu gencin lâkabı da Cleonbroto (Kleonbroto) idi; işte bu genc gemici istikbâlin İtalya Birliği mücâdelesinin kahraman Garibaldisi idi. Vatandaşlarından Luigia Sauvaigo adında iyi kalbli bir kadın genc gemiciyi evine aldı. Bu kadının Çiçekci sokağındaki evinde (sokağın zamanımızdaki adı Eski Çiçekci sokağıdır) küçük bir mektebi vardı, Garibaldi barındığı evdeki mektebde bir müddet Fransızca muallimliği yapdı. Dr. Diago, adında bir İtalyan’ın delâleti ile Beyoğlu’nun eski İtalyan âilelerinden Timoni’lerin çocuklarına mürebbı oldu: bu âilenin adına nisbetle Beyoğlu’nda bir de Timoni sokağı vardı, zamanımızda bu sokağın adı Gönül sokağıdır. “Fakat Garibaldi deniz hasretine dayanamadı; limanda bulduğu Kaptan Casabona (Kazabona) nın N. S. delle Grazie adındaki yelkenlisine tayfa olarak girdi ve o gemi ile Karadenize gitti. İşte bu seyahatındadır ki Azak Denizinde Taganrog’da rastladığı bir İtalyan gemisindeki vatandaşlarının delâleti ile İtalyan Birliği için çalışan genc İtalya adındaki gizli cemiyete girdi. “İstanbul’da kurulmuş olan Societa Operaria adındaki bir İtalyan cemiveti, 1872 de Çiçekci sokağında Galibardi’nin kısa bir zaman oturmuş olduğu Madam Luigia’nin evine bir hâtıra levhası koymamağa karar verdi, ev yıkılmış olduğundan levha evin bulunduğu yere kondu. Fakat az sonra o sokakdaki evlerin hepsi umumhâne olunca levha oradan kaldırıldı ve Cemiyet binâsının şerefli bir yerine kondu..”. Giuseppe Garibaldi (Resim: Sabiha Bozcalı)