EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
11. Cilt: Fır-Gök
GALATA YEMENİSİ
“Kalyoncu Yemenisi” de denilirdi, İstanbul’da yüz yıllar boyunca giyilmiş, ve bilhassa gemicilerin âdeta alâmeti fârikası olmuş bir ayakkabıdır. Üstü gayet kısa olup parmakları hemen ucundan tutar, çıplak ayakla giyildiğinde parmak araları görünürdü, ard kısmı da çok kısa olup topuğu, bitiminden ilişerek tutardı. En mühim bir hususiyeti de Horoz ibiği kırmızısı sahtiyandan yapılırdı. Bahriyeliler tarafından, tersanede, Avrupa kesimi kıyafet inkılâbına giyilmiş; kalyoncuların ve kalyoncu çavuşlarının kısa diz çakşırı ile baldır ve bacakları çıplak dolaştıkları devirde mutlaka çorapsız, çıplak ayakla giyilmiştir; öyle ki XIX. asır başlarında bu Galata Yemenisi ile birlikte baldırı çıplak pırpırı gemici kıyafeti, vücudun üst kısmını, gövdeyi daha açarak, külhan beyleri argosunda “çakıl” denilen delikanlı memesi gösterme nümayişine kadar varmış ve bütün İstanbul gençleri arasında, beyzâde paşazâdeden kaldırım oğlanlarına varınca “Cezayir Kesimi” adı ile moda olmuştu (B.: Kalyoncu, Kalyoncu Çavuşları; Bahriyeli, cild 4, sayfa 1867; Cezayir Kesimi, cild 7, sayfa 3571). Kalenderlik yolunda yazılmış şu kıt’aların kimin olduğunu bilmiyoruz, “Çapkın İdris” adı söz gelimi yazılmış olabilir: Galata Yemenisi Cümle gencler delisi Lâyıkolan ayaklar Koşarlının irisi Ne üstü var ne koncu Kayık...
⇓ Devamını okuyunuz...
“Kalyoncu Yemenisi” de denilirdi, İstanbul’da yüz yıllar boyunca giyilmiş, ve bilhassa gemicilerin âdeta alâmeti fârikası olmuş bir ayakkabıdır. Üstü gayet kısa olup parmakları hemen ucundan tutar, çıplak ayakla giyildiğinde parmak araları görünürdü, ard kısmı da çok kısa olup topuğu, bitiminden ilişerek tutardı. En mühim bir hususiyeti de Horoz ibiği kırmızısı sahtiyandan yapılırdı. Bahriyeliler tarafından, tersanede, Avrupa kesimi kıyafet inkılâbına giyilmiş; kalyoncuların ve kalyoncu çavuşlarının kısa diz çakşırı ile baldır ve bacakları çıplak dolaştıkları devirde mutlaka çorapsız, çıplak ayakla giyilmiştir; öyle ki XIX. asır başlarında bu Galata Yemenisi ile birlikte baldırı çıplak pırpırı gemici kıyafeti, vücudun üst kısmını, gövdeyi daha açarak, külhan beyleri argosunda “çakıl” denilen delikanlı memesi gösterme nümayişine kadar varmış ve bütün İstanbul gençleri arasında, beyzâde paşazâdeden kaldırım oğlanlarına varınca “Cezayir Kesimi” adı ile moda olmuştu (B.: Kalyoncu, Kalyoncu Çavuşları; Bahriyeli, cild 4, sayfa 1867; Cezayir Kesimi, cild 7, sayfa 3571). Kalenderlik yolunda yazılmış şu kıt’aların kimin olduğunu bilmiyoruz, “Çapkın İdris” adı söz gelimi yazılmış olabilir: Galata Yemenisi Cümle gencler delisi Lâyıkolan ayaklar Koşarlının irisi Ne üstü var ne koncu Kayıkçıyla kalyoncu Eşbeh yiğit pabucu Galata Yemenisi Tüy gibi tüydenhafif Şöyle ideyim târif Zanbakmisâli zarif Galata Yemenisi Gülle misal topuklar Pekçe vursun kopuklar Parmak gümüş oluklar Galata Yemenisi Baldır bacaklar çıplak Mutlakaa çıplak ayak Giyilse açar ancak Galata Yemenisi At bir nârayı hey hey Bıçkın meşreb küçükbey Uğrunda fedâ her şey Galata Yemenisi Uzat ayağın beyim Okşayayım öpeyim Elimle giydireyim Galata Yemenisi Yalın ayak cakalı Şu horoza almalı Horoz ibiği alı Galata Yemenisi Gör bu Çapkın İdrisi Tüysüz gencin irisi Nümâyişin birisi Galata Yemenisi Muallim Naci “Ömer’in Çocukluğu” isimli kısa foto biyografisinde babası Saraç Ali Beyin de çok şirin bir portresini vermiştir, o zâtin kıyâfetini tarif ederken “... ayakları Galatakârî az üstlü kırmızı yemenilere alışıktır.” diyor (B.: Ali Bey, Saraç, cilt 2, sayfa 635).
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110297
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfalar 5953-5954
Bakınız Notu
B.: Kalyoncu, Kalyoncu Çavuşları; Bahriyeli, cild 4, sayfa 1867; Cezayir Kesimi, cild 7, sayfa 3571; B.: Ali Bey, Saraç, cilt 2, sayfa 635
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK