Temeli onbeşinci yüzyılda İkinci Sultan Bayazıd zamanında atılmış Galata Sarayındaki İçoğlanları Kışla - Mektebi hicrî 1250 (1834) de, içindeki ağalar, içoğlanlar ordu hizmetleri ve sâir devlet memuriyetlerine tâyinleri ile tamamen dağıtılınca boş kalan büyük esaslı bir tamir ve tâdil gördü. 1826 da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasından sonra girişilen geniş ölçüdeki devrim işleri arasında tamir ve tâdil edilmiş olan Galata Sarayında 1838 yılında bir Tıbbiye Mektebi kuruldu. Galata Sarayı Tıbbiyesi — Resmî evrak üstündeki adı “Tıbbiyei Adliyei Şahâne” dir. Türkiye’de batı metodları ile eğitim yapan ilk yüksek okuldur; adındaki “Adliye” kelimesi, kurucusu olan İkinci Sultan Mahmud’un “Adlî” unvan ve mahlâsından alınmıştır. Çok parlak bir törenle açıldı ve açış nutkunu da kurucusu İkinci Sultan Mahmud söyledi. Okulun baş hocalığına (müdürlüğüne) Fransa’dan getirtilen ve devrinin ünlü bir hekimi ve hocası olan Dr. Bernard tâyin edilmişti (B.: Bernard, Charles Ambroise; cild 5, sayfa 2549). Aşağıdaki satırları Türk Ansiklopedisinden alıyoruz: “Öğretim süresi altı yıl olan bu tıbbiye okulunun birinci ve ikinci sınıflarında fransızca ile tabiat ilimleri öğretildi, geri kalan dört sınıfı, dört yılı da asıl tıb tahsiline ayırdı ve dersler fransızca olarak verildi. Öğretim heyeti yabancı mu...

Temeli onbeşinci yüzyılda İkinci Sultan Bayazıd zamanında atılmış Galata Sarayındaki İçoğlanları Kışla - Mektebi hicrî 1250 (1834) de, içindeki ağalar, içoğlanlar ordu hizmetleri ve sâir devlet memuriyetlerine tâyinleri ile tamamen dağıtılınca boş kalan büyük esaslı bir tamir ve tâdil gördü. 1826 da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasından sonra girişilen geniş ölçüdeki devrim işleri arasında tamir ve tâdil edilmiş olan Galata Sarayında 1838 yılında bir Tıbbiye Mektebi kuruldu. Galata Sarayı Tıbbiyesi — Resmî evrak üstündeki adı “Tıbbiyei Adliyei Şahâne” dir. Türkiye’de batı metodları ile eğitim yapan ilk yüksek okuldur; adındaki “Adliye” kelimesi, kurucusu olan İkinci Sultan Mahmud’un “Adlî” unvan ve mahlâsından alınmıştır. Çok parlak bir törenle açıldı ve açış nutkunu da kurucusu İkinci Sultan Mahmud söyledi. Okulun baş hocalığına (müdürlüğüne) Fransa’dan getirtilen ve devrinin ünlü bir hekimi ve hocası olan Dr. Bernard tâyin edilmişti (B.: Bernard, Charles Ambroise; cild 5, sayfa 2549). Aşağıdaki satırları Türk Ansiklopedisinden alıyoruz: “Öğretim süresi altı yıl olan bu tıbbiye okulunun birinci ve ikinci sınıflarında fransızca ile tabiat ilimleri öğretildi, geri kalan dört sınıfı, dört yılı da asıl tıb tahsiline ayırdı ve dersler fransızca olarak verildi. Öğretim heyeti yabancı mutahassisler ile tıb tahsilini Avrupa’da tamamlamış yetkili Türk hekimlerinden kurulmuştu. “Bu okul, Türkiye’de Batının çalışma metodlarına açılan ilk kapı olmuştur. Ülkemize soktuğu yenilikler kısaca şöyle sıralanabilir: Hekimlik mesleğine lâyık olduğu gerçek değeri kazandırdı; bir yabancı uzmanın bir ilmî müessesenin başına müdür olarak getirilmesi; derslerin fransızca olarak verilmesi ve fransızca kitaplardan takibi ve bu dile hakkiyle, hattâ edebiyatiyle vâkıf hekimlerin yetiştirilmesi; meslekî yayınların yapılması için okulda bir matbaanın kurulması; ilk Türk kodeksinin hazırlanıp yayınlanması; kadavralar üzerinde otopsi yapılması ve anatomi dersi verilmesi; okulda bir ameliyathâne kurulması; hekimlerin, mütehassısların yetiştirilmesinden başka, özel dershânelerde küçük sağlık memuru ve aşı memuru yetiştirilerek onların memleketin her tarafına gönderilmesi; öğrencilerin geniş ölçüde tatbikat görebilmesi için okula bağlı bir hastahânenin kurulması; okulun ders süresinin 9 yıla çıkarılması ve okula bir fakülte hürriyeti verilmesi; okulun diplomalarının Avrupa’nın tıb fakültelerinin diplomalarına denk sayılmasının sağlanması; yabancı ülkelerden gelen hekimlerin Türkiye’de meslekî çalışmada bulunabilmesi için, elindeki diploma ne olursa olsun imtihana tâbi tutulması; adlî tıbbın kurulması; hekimlik ve cerrahlık yanında eczacılık bölümünün tesisi ve eczacılık öğretimi; Türk kadınlarına erkek hocalar tarafından ebelik öğretimi yapılması. “Galata Sarayı Tıbbiye Mektebinden yetişmiş ünlü isimler arasında Sadırâzam Keçecizâde Fuad Paşa, Hekimbaşı Salih Efendi, Hekimbaşı İsmail Paşa, Hekimbaşı Hayrullah Efendi, Dr. Ârif Bey, Dr. Marko Paşa, Dr. Ahmed Bey, Dr. Servet Bey anılabilir. “Galata Sarayı Tıbbiye Mektebinin hayatı (kısa), 11 yıl olmuştur (1849 a kadar; bu temel okuldan Mülkî (Sivil) ve Askerî Tıbbiye Mekteplerinin kurulmasına gidildi)” (Türk Ansiklopedisi) . Bu tıbbiye mektebi için Tayyarzâde Atâ Bey İkinci Sultan Mahmud’un icraatından bahsederken Enderun Tarihinde şunları yazıyor: “Galata Sarayını Mektebi Tıbbiyeye tahvil etti, birkaç yüz senede bir gelir bir hâzik ve fâzıl zât olan meşhur Hacı Râşid Paşayı nâzır tâyin etti ve Avrupa’nın meşhur tabiblerinden Doktor Bernard’ı ve Edirneli İstefenâki ve Karatodori Kostantin Efendi gibi mükemmel tabib ve cerrah ve hoca ve üstadlar celb ve tavzif etti; vatandaşlarımızdan Doktor İsmail Paşa ve Salih Efendiye ve Marko Paşa ve Hüseyin ve Âkif ve Nuri ve Ahmed Paşalar ile Mehmed Efendi ve Ahmed Bey ve Serviçen Efendi ve Bolanâki Efendi ve Raif Efendi işte o mektepten yetişmişlerdir..” Galata Sarayındaki Tıbbiye Mektebi 1849 da Haliç’de Kumbarahâne binasına taşındı (B.: Tıbbiye); boş kalan Galata Sarayı binâsı bir de yangın geçirerek harap oldu ve yeniden kâgir olarak ihyâsına başlandı. Galata Sarayı Kışlası — Galata Sarayının yeni binâsı ancak 1862 de Sultan Abdülaziz zamanında tamamlandı ve Seraskerlik emrine verilerek dört yıl kadar kışla olarak kullanıldı. Hangi birliklerin yerleştirildiği ve içinde ne kadar askerin barındırıldığı tesbit edilemedi. Galata Sarayı, geçen asrın ikinci yarısında hızla gelişen Beyoğlu’nun göbeğinde idi; kışla hayatına uygun düşmedi; çoğunlukla gayri müslim azınlıkların ve yabancıların iskân ettiği yerdi; sokakları açık saçık kadınlarla dolu bir semtte askerin huzuru sağlamak imkânsızdı. Yerleştirilen kıt’alar diğer kışlalara nakledildi; yine Seraskerlik emrinde kalan Galata Sarayında bir Askeî İdâdi, orta okul açıldı. Galata Sarayı Askerî İdâdii Umumîsi — 1866 da açılan bu orta okul Harbiye, Bahriye, Askerî Tıbbiye ve Askerî Mühendishâneye talebe yetiştirecek idi. O sıralarda “Mektebi Sultânî” adı ile, tamamen fransız liseleri metodu ile eğitimde bulunacak bir yeni mektebin açılmasına karar verildi ve Galata Sarayı binâsı o mektep için, Seraskerlik emrinden alınarak 1867 de Maarif Nâzırlığı emrine verildi, 1868 de Galata Sarayı Mektebi Sultânîsi açıldı (B.: Galatasarayı Lisesi).