Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
GALATA SARAYI KASRI
Galata Sarayı İçoğlanları Kışla - Mektebi Tophâneden çıkan ve Beyoğlu sırtlarına kadar yayılan bir yangında yanmış, hicrî 1235 (1819 - 1920) de yeniden yapılmış ve yeni binâya pâdişaha mahsus bir de kasır yapılmışdır; Keçecizâde İzzet Molla bu kasır için şu mücevher tarihî yazmışdır:
Olub tarihi İzzet cevherin âvizei tâkı
“Mücedded bu saraya kasrı hâkaaniyle şan geldi”
1235
Bu kasır üzerine aşağıdaki satırları Hâfız İlyas Efendinin “Vekâayii Letâifi Enderun” isimli hâtıralarından alıyoruz:
“2 şaban 1235 (15 mayıs 1820) pazartesi günü Galatasarayına saltanat binişi oldu. Pâdişahın maiyetinde solaklar ve peykler, çuhadarlar ve hasekiler Beşiktaş Sarayından atlarla çıkılıp Dolmabağçe Meydanından geçilerek Beyoğlu Caddesiyle gidildi:
Semti maksûda çıkar şimdi Sarâyı Galata
“Galata Sarayındaki hünkâr kasrına indiler. Galata Sarayındaki ağalar pâdişahın huzurunda toplandı. Mevsimlik güzel esvablar tedârikinden âciz olduklarından ekserisi elvan geziden kaftan giymişlerdi, başlarında da şebkülâhlar vardı. Tomak oynamaları ferman edildi, fakat kaaidesi ile uruşmaya meşkleri olmadığından ham halat çat pat uruşdular. Tomakcılara altın serpilmek âdetti, fakat serpilecek altınları kapışmak için üstlerini başlarını paralayacakları tahmin edilip altınlar ellerine verildi.
“(Beyoğlundaki) sefâ...
⇓ Devamını okuyunuz...
Galata Sarayı İçoğlanları Kışla - Mektebi Tophâneden çıkan ve Beyoğlu sırtlarına kadar yayılan bir yangında yanmış, hicrî 1235 (1819 - 1920) de yeniden yapılmış ve yeni binâya pâdişaha mahsus bir de kasır yapılmışdır; Keçecizâde İzzet Molla bu kasır için şu mücevher tarihî yazmışdır:
Olub tarihi İzzet cevherin âvizei tâkı
“Mücedded bu saraya kasrı hâkaaniyle şan geldi”
1235
Bu kasır üzerine aşağıdaki satırları Hâfız İlyas Efendinin “Vekâayii Letâifi Enderun” isimli hâtıralarından alıyoruz:
“2 şaban 1235 (15 mayıs 1820) pazartesi günü Galatasarayına saltanat binişi oldu. Pâdişahın maiyetinde solaklar ve peykler, çuhadarlar ve hasekiler Beşiktaş Sarayından atlarla çıkılıp Dolmabağçe Meydanından geçilerek Beyoğlu Caddesiyle gidildi:
Semti maksûda çıkar şimdi Sarâyı Galata
“Galata Sarayındaki hünkâr kasrına indiler. Galata Sarayındaki ağalar pâdişahın huzurunda toplandı. Mevsimlik güzel esvablar tedârikinden âciz olduklarından ekserisi elvan geziden kaftan giymişlerdi, başlarında da şebkülâhlar vardı. Tomak oynamaları ferman edildi, fakat kaaidesi ile uruşmaya meşkleri olmadığından ham halat çat pat uruşdular. Tomakcılara altın serpilmek âdetti, fakat serpilecek altınları kapışmak için üstlerini başlarını paralayacakları tahmin edilip altınlar ellerine verildi.
“(Beyoğlundaki) sefârethânelerden örme frenk sepetleri ile şekerlemeler gönderilmişdi; getirenler taltif edildikden sonra gelen o hediyeler yirmi nefer gedikli çuhadarlarla sultan saraylarına gönderildi.
“Galata Sarayındaki hünkâr köşkünün önüne Galata çalgıcıları getirildi, lavta ve kemence ile tavşan şarkıları çalıp söylediler ki meyhânelerde okunur idi, onlara da ihsanlar dağıtıldı. Galata Sarayının kıdemli eskilerinden altı nefer ağayı da enderuna aldırtarak onlarla birlikde Beşiktaş Sarayına dönüldü”.
“1238 (M. 1822 - 1823). Kadimden beri her sene yahud iki senede bir Galata Sarayındaki ağalardan iki üç kişi Enderuna alınırdı ve Galatasaraylılar buna kanaat ederlerdi, Enderuna alınacak ağaları silâhdar ağa seçdirirdi ve istediği kadar ağayı Enderuna almak için elinde selâhiyet vardı. Silâhdar ağa hazretleri bu yıl bu iş için Galata Sarayına kaftancısı Nazif Ağayı gönderdi. Nazif Ağa da Galata Sarayından gelme idi ve oranın gayretini güderdi. Her sene iki üç kişi alınırken 12 kişi seçdi ve getirdi, dörder dörder hazine, kiler ve seferli koğuşlarına dağıtıldılar. Hazine koğuşuna verilenler teker teker seçildiler, öbür sekizi kiler ve seferli koğuşlarına rast gele dağıtıldı”.
“1242 (M. 1826 - 1827. Yeniçeri Ocağının kaldırılmasından sonra). Enderun ağaları askerî tâlimler görmeye başlamışdı. Pâdişah Enderunda olduğu gibi Galata Sarayındaki ağaların da askerlik tâlimi görmelerini ferman etmişdi. Silâhdarağa kaftancısı Esebeyzâde Emin Ağa Galata Sarayına gönderildi, oradan boyları uzun ve vücud yapıları düzgün 30 nefer ağayı seçerek Enderuna getirdi. Tâlimde gaayet kaabiliyetli ağalardı, Enderunda hazine, kiler ve seferli koğuşlarına taksim edildiler ve her biri bir lalaya teslim edildi ve resmî elbiselerinin o lalaları tarafından yaptırılması emredildi; birine de ben lala oldum, görünüşde şahsıma gösterilmiş bir hürmetti, ama aslında esvab parası kesemeden çıkacağı için bir nakdî cezâ oldu.”
“1242 (M. 1826 - 1827). Pâdişah tâlim gören Enderun ağalarına kendisi kumandanlık ediyordu, süvârilere de aynı tâlimler yaptırılıyordu. Esebeyzâde Emin Ağa Galata Sarayına getirilerek oradan tekrar 30 ağa seçerek Enderuna getirmesi emredildi.”
Geçen asır başlarının güzel bir yapısı olduğunu tahmin etdiğimiz bu kasrın bir resmine rastlamadık. Yine bir yangın ile yok olmuşdur.
Tema
Yer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110280
Tema
Yer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 11, sayfalar 5930-5931
Tema
Yer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.