Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
FUAD PAŞA (Müşir Deli)
Meslekî hayatında ve harbe cesaret ve yararlıkları ile, toplum hayatın da doğruluğu ile, hak ve hakikati koruma yolunda kendisine “Deli” lakabını takdırtacak derecede pervâsızlığı ile tanınmış ve pek geniş bir halk kitlesi tarafından sevilmiş bir kumandan; aşağıdaki hal tercemesini İbrahim Alâeddin Gövsanın “Türk Meşhurları” isimli eserinden alıyoruz:
“Müşir (Marşal) İncirköylü Hasan Paşanın oğludur; 1835 de babasının vazife ile gönderildiği Unsurda doğdu, ilk tahsilini orada yapdı, İstanbula döndüklerinde askerî rüşdiyeye girdi; Hasan Paşanın tekrar Mısıra gönderilmesi ile Mısırda Abbâsiye Harbiyesini bitirdi ve süvâri zâbiti olarak çıkdı ve bir müddet o mektebde muallimlik yapdı; Mısırda albaylığa kadar yükseldi; 1869 da İstanbula gelerek Dâri Şûrâyi Askerî âzâsı oldu; 1872 de liva (general) rütbesi ile Kerkük civarında isyan eden Hemâvend Âşiretinin bu ayaklanmasını bastırmaya memur edildi; 1874 de Yanya Fırkası kumandanı oldu, 1876 da İşkodra isyanı bastırmaya gönderildi; o sırada Karadağ Muharebesindeki yararlığı üzerine Tuna Ordusuna naklolundu, yeni başlamış olan Türk - Rus harbinde Elena mevkiinde Rusları bozguna uğrattı; fakat harb kaybedilip Türk Ordusu ricat ederken ardcı muhârebelerinde büyük fedâkârlıkları görüldü ve harb sonunda 1878 de müşir rütbesi ite Umum Kumand...
⇓ Devamını okuyunuz...
Meslekî hayatında ve harbe cesaret ve yararlıkları ile, toplum hayatın da doğruluğu ile, hak ve hakikati koruma yolunda kendisine “Deli” lakabını takdırtacak derecede pervâsızlığı ile tanınmış ve pek geniş bir halk kitlesi tarafından sevilmiş bir kumandan; aşağıdaki hal tercemesini İbrahim Alâeddin Gövsanın “Türk Meşhurları” isimli eserinden alıyoruz:
“Müşir (Marşal) İncirköylü Hasan Paşanın oğludur; 1835 de babasının vazife ile gönderildiği Unsurda doğdu, ilk tahsilini orada yapdı, İstanbula döndüklerinde askerî rüşdiyeye girdi; Hasan Paşanın tekrar Mısıra gönderilmesi ile Mısırda Abbâsiye Harbiyesini bitirdi ve süvâri zâbiti olarak çıkdı ve bir müddet o mektebde muallimlik yapdı; Mısırda albaylığa kadar yükseldi; 1869 da İstanbula gelerek Dâri Şûrâyi Askerî âzâsı oldu; 1872 de liva (general) rütbesi ile Kerkük civarında isyan eden Hemâvend Âşiretinin bu ayaklanmasını bastırmaya memur edildi; 1874 de Yanya Fırkası kumandanı oldu, 1876 da İşkodra isyanı bastırmaya gönderildi; o sırada Karadağ Muharebesindeki yararlığı üzerine Tuna Ordusuna naklolundu, yeni başlamış olan Türk - Rus harbinde Elena mevkiinde Rusları bozguna uğrattı; fakat harb kaybedilip Türk Ordusu ricat ederken ardcı muhârebelerinde büyük fedâkârlıkları görüldü ve harb sonunda 1878 de müşir rütbesi ite Umum Kumandanlık vekâletine tâyin edildi. Sulhun akdinden sonra düşmanın Rumelide işgal ettiği yerlerden gelişinde buraların işgaline memur oldu. Hünkâr yâveri oldu, Avusturya ve Rusyaya fevkalâde elçiliklerle gönderildi.
“İkinci Sultan Abdülhamidin politikasının ve padişahın başlıca adamlarının fenalıklarını herkesin içinde tenkidden çekinmezdi, pâdişahın güvenini kaybetti. Damad Mahmud Celâleddin Paşanın (B.: Mahmud Celâleddin Paşa) Avrupaya kaçması fırsat bilindi, Fehim Paşa (B.: Fehim Paşa, cild 10, sayfa 5603) verdiği jurnalda Müşir Fuad Paşanın pâdişah aleyhinde gizli bir teşekküle dâhil olduğunu bildirir. Fuad Paşanın (Fenerbahçedeki köşkünü tasarrud eden) Fehim Paşa hafiyesi ile Fuad Paşanın adamları arasında, (Fuad Paşanın emri ile) silâhlı bir çarpışma oldu, birkaç kişi vuruldu. (Vak’a büyütülüp) Devlet memurlarına silahla karşı koyduğu suçu ile divânı harbe verilen Fuad Paşa îdama mahkûm edildi. Sultan Abdülhamid bu ağır cezayı gûyâ lütuf ediyormuş gibi, rütbe ve nişanları alınarak Şama sürülmesi suretinde değiştirdi. Fuad Paşa Şamda altı yıl muhafaza altında yaşadı. 1908 İstanbula dönerek Âyan Meclisine âza oldu. Millî mücâdele yıllarında, yaşı çok ilerlemiş olduğu halde, vaziyetinin müsâadesi nisbetinde faydalı olmaya çalışdı; Balkan Harbinde ve Birinci Cihan Harbinde üç oğlu şehid olmuş ihtiyar mareşal, yurdunun düşman istilâsından kurtulduğunu gördükden sonra 1931 de 96 yaşında vefat etti; Eyyuba gömülmüşdür” (İ. A. Gövşa Türk Meşhurları).
Müşir Deli Fuad Paşa
(Resim: S. Bozcalı)
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM110204
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tanım
Cilt 11, sayfalar 5849-5850
Not
Görsel: cilt 11, sayfa 5849
Bakınız Notu
B.: Mahmud Celâleddin Paşa; B.: Fehim Paşa, cild 10, sayfa 5603
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.