Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Gülcemal Vapuru maddesi
GÜLCEMAL VAPURU – Türkiyede halk tarafından çok sevilmiş bir gemi idi; ince uzun bir teknesi, iki bacası ve dört direği vardı. Aşağıdaki satırları Esad Pirali Kaptanın hatıra-notlarından alıyoruz:
“Asıl adı Cermanik olup alman yapımı bir gemi idi, transatlantik olarak yapılmış ve 1876 da 15,78 mil süratle Atlas Okyanosunu 7,5 günde geçerek Mâvi Kordelâyı kazanmışdı.
“Bu gemi o zaman kampavund makineli idi. Arması, seren ve yelkenleri vardı. Cankurtaran sandalları promenad güvertesinde idi. Bir Amerika seferinde kömür alırken New-York limanında battı. Sigorta şirketi tarafından çıkarılarak Ottawa ismi verildi. Kazan ve makineleri değiştirilerek sür’ati 17 mille çıkarıldı.
“Bu güzel geminin benim hayatımdaki hatırası çok büyükdür. 1911 nisanında 19 yaşında bir mülâzim kaptan olarak Osmanlı Seyrisefain idâresine girdiğim gün, henüz İstanbula gelmiş olan bu gemiye tayin edildim. Yani ilk mülâzim kaptanı ben idim. 1926 da ikinci kaptan oldum. Atatürkü de bir ziyâretinde İstanbula biz getirdik. 1934 de Gülcemalin kaptanı oldum ve İstanbulda bir çok minâreleri uçuran ve servileri deviren o meşhur 11-12 şubat fırtınasını, bu emektar gemide, 330 yolcu ile beraber, Ereğli açıklarında geçirdim ve son kaptanı olarak onu Halice de ben bağladım.
“Satın alındığında Gülcemale Umman ismi konulmuş...
⇓ Devamını okuyunuz...
GÜLCEMAL VAPURU – Türkiyede halk tarafından çok sevilmiş bir gemi idi; ince uzun bir teknesi, iki bacası ve dört direği vardı. Aşağıdaki satırları Esad Pirali Kaptanın hatıra-notlarından alıyoruz:
“Asıl adı Cermanik olup alman yapımı bir gemi idi, transatlantik olarak yapılmış ve 1876 da 15,78 mil süratle Atlas Okyanosunu 7,5 günde geçerek Mâvi Kordelâyı kazanmışdı.
“Bu gemi o zaman kampavund makineli idi. Arması, seren ve yelkenleri vardı. Cankurtaran sandalları promenad güvertesinde idi. Bir Amerika seferinde kömür alırken New-York limanında battı. Sigorta şirketi tarafından çıkarılarak Ottawa ismi verildi. Kazan ve makineleri değiştirilerek sür’ati 17 mille çıkarıldı.
“Bu güzel geminin benim hayatımdaki hatırası çok büyükdür. 1911 nisanında 19 yaşında bir mülâzim kaptan olarak Osmanlı Seyrisefain idâresine girdiğim gün, henüz İstanbula gelmiş olan bu gemiye tayin edildim. Yani ilk mülâzim kaptanı ben idim. 1926 da ikinci kaptan oldum. Atatürkü de bir ziyâretinde İstanbula biz getirdik. 1934 de Gülcemalin kaptanı oldum ve İstanbulda bir çok minâreleri uçuran ve servileri deviren o meşhur 11-12 şubat fırtınasını, bu emektar gemide, 330 yolcu ile beraber, Ereğli açıklarında geçirdim ve son kaptanı olarak onu Halice de ben bağladım.
“Satın alındığında Gülcemale Umman ismi konulmuştu. Dolmabahçe önüne geldiği zaman Sultan Reşad pek beğenmiş; bu ne güzel gemi! Buna rahmetli anamın ismini koysunlar diye irâde etmiş ve gemiye Gülcemal ismi bu suretle konulmuştu”
Şu satırları da Abidin Daverin (B.: Âbidin, cild , sayfa ) bir yazısından alıyoruz:
“O yüksek sürati sayesinde, İstanbul – İzmir postalarını bugünkü yeni gemilerimizden (1945) daha çabuk yapardı. Balkan Harbinde ve Birinci Cihan Harbinde pek çok asker taşımıştı. 1915 te Marmarada bir İngiliz denizaltısı tarafından torpillenmiş, sağlam yapılı ve yarası da baş tarafında olduğu için batmamıştı.
“Harbin sonuna kadar tamir edilemiyen Gülcemal sonra tamir edildi ve mütareke yıllarında işgüzar bir Rum tarafından kiralanarak New-York’a iki sefer yaptı. Bunların birinde o Rumun borcu yüzünden haczedilerek epey zaman New-York’ta kaldı.
“Artık ihtiyarladığı için sık sık tamire muhtaç olmakla beraber gene çalışmakta devam etti. Nihayet çürüğe çıkarılarak Halice demirlendi. Bir zamanlar, onu, yüzer otel yaparak Kalamış koyuna, Florya açıklarına demirlemeği düşünenler oldu. Bir zamanlar, demir pahalandığı vakit enkazına İtalyanlar tarafından yüksek paralar teklif edildi.
“1878 de Mavi Kordelâyı şerefle taşıyan bu sür’atli gemi, ihtiyarlayıp bacakları tutulmuş bir yarış atı, nefesi kesilmiş, emekli bir atlet gibi, Haliçte, bizim gemi mezarlığımızda yatıyor ve harbin başındanberi yavaş yavaş eriyordu. İhtiyaç hasıl oldukça başka gemilerde ve işlerde kullanılmak üzere her gün onun bir parçası sökülüp alınıyordu.
Gülcemalin kampana, düdük, pusla veya kumanda telgrafı gibi herhangi bir parçasının, bir kitabe ile beraber bir hatıra olarak Deniz müzesine bonulmasını teklif ederim” (A. Daver, Cumhuriyet Gazetesi, 1945)
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
G7A044
Tema
Diğer
Konular
Gülcemal Vapuru, Gülcemal Ferry, Gülcemal Sultan, Mehmed Reşad V (Sultan), Dolmabahçe Sarayı, Dolmabahçe Palace, Seyr-i Sefâin İdaresi, Seyr-i Sefâin Administration, Devlet Denizyolları, Imperial Maritime Lines, Cermanik, Fuad Pirali Kaptan, Abidin Daver, Cumhuriyet (Gazete), Cumhuriyet (Newspaper), Haliç, Golden Horn, Kalamış, Florya
Tür
Kupür, Belge
Biçim
Baskı, Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Güç-Gülderen bölümü için yazılmış metin
Not
Kâğıt üzerine el yazısı. Kupürler kâğıda yapıştırılmıştır.
Bakınız Notu
Âbidin
Bibliyografya Notu
Esad Pirali Kaptan; A. Daver, Cumhuriyet Gazetesi, 1945
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.