İki hastahânedir, biri Maçka’da Teknik Üniversite (eski Taşkışla) karşısında “Fransız Pasteur Hastahânesi”, diğeri Şişli’de “Fransız La Paix Hastahânesi”; her ikisi de geçen asır sonlarında İkinci Sultan Abdülhamid devrinde kurulmuşdur. Pasteur Hastahânesi - 1896 da Taksimde, hâlen Fransız Konsolosluğu olarak kullanılan binâda “Fransız Henri Griffard Hastahânesi” adı ile ve Fransa Dış İşleri Bakanlığına bağlı 100 yataklı bir hastahâne olarak kurulmuşdu. Hastahâne olarak inşa edilmiş olan binânın arsasını Fransa Hükümetine İkinci Sultan Abdülhamid hediye etmişdi. O zamanlar, yurdumuzda ve bilhassa İstanbul da pek çok olan fransız tebaası için çok lüzumlu bir müessese idi. Birinci Cihan Harbinde 1914 de, Galatada Kuledibindeki “İngiliz Bahriye Hastahânesi” gibi tarafsız bir devlet olan Amerika Birleşik Devletleri himâyesine girdi ve iki yıl “Amerikan Kızılhaç Hastahânesi” olarak kullanıldı. 1916 da o devlet de Fransa ve İngilterenin yanında harbe girince hastahüneye türk hükûmeti el koydu ve idaresi Gümüşsuyu Askerî Hastahânesine bağlandı, ve harb sonuna kadar bir türk hastahânesi olarak kullanıldı. 1919 da Fransaya iade edildi ve fransız işgal kuvvetleri komutanı Franchet d’Espérey’in adı ile isimlendirildi ve yine bir fransız hastahânesi olarak faaliyetine devam etti (B.: Franche...

İki hastahânedir, biri Maçka’da Teknik Üniversite (eski Taşkışla) karşısında “Fransız Pasteur Hastahânesi”, diğeri Şişli’de “Fransız La Paix Hastahânesi”; her ikisi de geçen asır sonlarında İkinci Sultan Abdülhamid devrinde kurulmuşdur. Pasteur Hastahânesi - 1896 da Taksimde, hâlen Fransız Konsolosluğu olarak kullanılan binâda “Fransız Henri Griffard Hastahânesi” adı ile ve Fransa Dış İşleri Bakanlığına bağlı 100 yataklı bir hastahâne olarak kurulmuşdu. Hastahâne olarak inşa edilmiş olan binânın arsasını Fransa Hükümetine İkinci Sultan Abdülhamid hediye etmişdi. O zamanlar, yurdumuzda ve bilhassa İstanbul da pek çok olan fransız tebaası için çok lüzumlu bir müessese idi. Birinci Cihan Harbinde 1914 de, Galatada Kuledibindeki “İngiliz Bahriye Hastahânesi” gibi tarafsız bir devlet olan Amerika Birleşik Devletleri himâyesine girdi ve iki yıl “Amerikan Kızılhaç Hastahânesi” olarak kullanıldı. 1916 da o devlet de Fransa ve İngilterenin yanında harbe girince hastahüneye türk hükûmeti el koydu ve idaresi Gümüşsuyu Askerî Hastahânesine bağlandı, ve harb sonuna kadar bir türk hastahânesi olarak kullanıldı. 1919 da Fransaya iade edildi ve fransız işgal kuvvetleri komutanı Franchet d’Espérey’in adı ile isimlendirildi ve yine bir fransız hastahânesi olarak faaliyetine devam etti (B.: Franchet d’Espérey, cild 11, sayfa 5830). Taksimdeki eski binâ, yabancılar işgali altındaki İstanbulun günlük hayatında onların ihtiyacını karşılayamadığından Maçkada Taşkışla karşısındaki Avusturya - Macaristan Hastahânesi taşındı, ki hâlen de o binâda bulunmaktadır. Birinci Cihan Harbinde Osmanlı Devletinin müttefiki olan ve mağlub olmuş, bulunan Avusturya Macaristan İmparatorluğu parçalanmış, İstanbuldaki emlâkine de harbin galibi İtilâf Devletlerince el konmuşdu. Maçkadaki binâ, sonraları, Fransanın Avusturyadan istediği harb tazminatı arasında 1925 de tamamen fransızlara intikal etti. Halen, yine Fransa Dış İşleri Bakanlığına bağlı ve özel bir hastahâne olarak kapularını herkese açmış 88 yataklı bir hastahânedir. (Memleketinde mareşalliğe kadar yükselmiş olan Fr. d’Espérey, pek az kaldığı İstanbulda kötü hâtıra bırakmış bir adamdı); 1925 de Prof. Dr. Mouchet tarafından “Pasteur Hastahânesi” olarak değiştirilmişdi. 1896-1914 ve 1919-1963 arasında hastahâne fransız hekimleri ve Saint Vincent de Paul dinî tarikatine mensub fransız hastabakıcı rahibeleri tarafından yönetilmişdi. Hastahânenin 1919 - 1968 arasında başhekimliğini şu zatlar yapmıştır: Dr. Piaubert, 1919 - 1925 Dr. Aimé Mouchet, 1925 - 1939 Dr. Gassin, 1939 - 1949 Dr. Benezech, 1949 - 1956 Dr. René Belot, 1956 - 1968 1963 de hastabakıcı râhibeler Fransaya dönmüşler, türk hekimi Dr. Hasan Darmar hastahâneye mesul müdür olmuş, 1968 de de Dr. Belot’nun ayrılması ile hastane başhekimliğine tayin edilmişdir ki hâlen bu görevde bulunuyor idi. Başhekim olur olmaz hastahânenin adını değişdirten ve on dört yıl da başhekimliğini yapan Prof. Dr. Mouchet İstanbul Tıb Fakültesinde de görev almış, Çocuk Cerrâhisi, Ameliyâtı Cerrâhiye ve Anatomi dersleri vermişdi. 1940 İstanbuldan hastalığı sebebiyle ayrılmış, 1941 de Fransada ölmüşdür. Sevilen, sayılan değerli bir hoca idi. Hastahânenin literatürü arasında Dr. Besim Ömer Paşanın (Akalın) Nevsâli Âfiyet de (1899) “Fransız Hastahânesi” makaalesini; Dr. Michel Meigant’nın Merica tıb dergisinde (1967) “Une Visite à l’Hôpital Français Pasteur d’İstanbul” makalesini; Dr. Saim Erkun’un “Türk Tababeti Tarihine Bir Bakış” isimli eserindeki iki sayfalık bir kaydı; ve bize Dr. Cevad Demil ile Dr. Hasan Darmar’ın verdiği notları kaydederiz. La Paix Hastahânesi — Bu hastahânenin de arsası İkinci Sultan Abdülhamid tarafından hediye edilmişdir, açıldığı günden beri Şişlide aynı binâda çalışmaktadır; bir akıl hastalıkları servisidir. Prof. Dr. Bedi N. ŞEHSÜVAROĞLU Taksimde Fransız Hastahânesi Şimdi Fransa Konsolsluğu (Resim: S. Bozcalı)