XIX. yüzyılda bu isimle Osmanlı Donanmasında iki harb gemisi vardır. Fethiye I. Hicrî 1246 (M. 1830 - 1831) yılında Gemlik çekek yerinde yapılmış ahşap tekneli ve yelkenli kapak kalyondur, resmini gemi mühendisi Manol çizmiş ve gemiyi Osman Kalfa inşâ etmişdir; 193 metre boyunda, 52 metre eninde, 96 toplu ve nefes mevcudu 960 olan ve zamanında Osmanlı Donanmasının en büyük teknelerinden bir harb gemisi idi. Büyük hizmeti Kırım Harbinin deniz harekâtında oldu. Deniz Müzesi arşivinde bulunan bir vesikadan bu geminin bâzı eşyâsını şöylece tesbit ettik: Üst kat kamarası kahverengi çuhadan minder ve yastıklarla döşenmişdi; karaağaçdan yapılmış iki masa bulunuyordu. Bir büyük “Portülan”ı (denizlerin limanları ile akıntılarını, med ve cezirlerini gösteren kitab - harita), bir büyük dürbünü, en son icad bir pusulası, iki Akdeniz haritası, üç jurnal defteri, mânevî duygularla asılmış iki âyet levhası vardı. Salonu da leylâkî çuha kaplı minder ve yastıklarla döşenmiş ve ayrıca hasırlı iskemlelerle bir endam aynası konmuşdu. Bu geminin ne zaman kadro dışı edilip feshedildiği tesbit edilemedi. Feshi, aynı adı taşıyacak ikinci kalyonun inşâsından önce olacakdır. Fethiye II. İstanbul Tersânesinde inşâ edildi ve 16 cemâziyelâhir 1273 (M. 11 şubat 1857) de denize indirildi ve denize indirilmesi...

XIX. yüzyılda bu isimle Osmanlı Donanmasında iki harb gemisi vardır. Fethiye I. Hicrî 1246 (M. 1830 - 1831) yılında Gemlik çekek yerinde yapılmış ahşap tekneli ve yelkenli kapak kalyondur, resmini gemi mühendisi Manol çizmiş ve gemiyi Osman Kalfa inşâ etmişdir; 193 metre boyunda, 52 metre eninde, 96 toplu ve nefes mevcudu 960 olan ve zamanında Osmanlı Donanmasının en büyük teknelerinden bir harb gemisi idi. Büyük hizmeti Kırım Harbinin deniz harekâtında oldu. Deniz Müzesi arşivinde bulunan bir vesikadan bu geminin bâzı eşyâsını şöylece tesbit ettik: Üst kat kamarası kahverengi çuhadan minder ve yastıklarla döşenmişdi; karaağaçdan yapılmış iki masa bulunuyordu. Bir büyük “Portülan”ı (denizlerin limanları ile akıntılarını, med ve cezirlerini gösteren kitab - harita), bir büyük dürbünü, en son icad bir pusulası, iki Akdeniz haritası, üç jurnal defteri, mânevî duygularla asılmış iki âyet levhası vardı. Salonu da leylâkî çuha kaplı minder ve yastıklarla döşenmiş ve ayrıca hasırlı iskemlelerle bir endam aynası konmuşdu. Bu geminin ne zaman kadro dışı edilip feshedildiği tesbit edilemedi. Feshi, aynı adı taşıyacak ikinci kalyonun inşâsından önce olacakdır. Fethiye II. İstanbul Tersânesinde inşâ edildi ve 16 cemâziyelâhir 1273 (M. 11 şubat 1857) de denize indirildi ve denize indirilmesi hâdiseli oldu; müverrih Cevdet Paşa vak’ayı “Mârûzat” isimli eserinde şöylece anlatıyor: “Bu gibi meâasimde bulunması gereken kimseler Tersânede toplanmış pâdişahın gelmesi bekleniyordu, Fethiye Kalyonu kendi kendine hareket ederek sâlimen denize indi, fakat birkaç kişi telef olarak gemiye kurban oldular. Öteden beri kalyonların en üst katı havuzda yapılmayıp geni denize indirildikden sonra yapılırdı; fethiyenin tâ üst katı da havuzda yapılmış, gemi ağır basamakla ve evvelce küçük desteklerden de bazıları alındığından büyük desteklerden biri kırılmakla kalyon hareket etmiş, sâir destekleri de kırarak kendi kendine denize inmişdi. O zaman İstanbul kadısı bulunan molla gemiyi melekler indirdi demiş, yanında bulanan zürefâdan bir zât de işin içine şeytan da karışmış olacak ki birkaç kişi telef oldu cevabını vermiş..” Bu ikinci Fethiye Kalyonu buharlı gemi olacakdı, fakat kazanları, makinaları İngilterede konulacakdı, aynı yıl içinde yelkenli gemi olarak Yahya Bey Kaptanın idâresinde İngiltereye gitti. Bu seyahatın hatıraları geminin seyrü sefer defterinde kayıtlıdır. Bu gemi Osmanlı Donanmasına elli yıla yakın hizmet etmişdir; donanmadan kadro dışı edildikden sonra uzun zaman Haliçde demirli durmuş, “Merkez Sefînesi” adı ile Haliçde bahriye karakol gemisi olmuş, sonra Tersâneden müretteb yerlerine sevk edilecek bahriye neferlerine misâfirhânelik yapmış, bir ara bahriye küçük zâbitlerine işâretcilik ve serdümenlik gibi nazarî derslerin verildiği dershâne olmuş ve nihâyet Haddehâne talebelerine yatakhane vazifesi görmüşdü. 1903 de feshedildi. Bibl.: C. Paşa, Mâruzat; Bahriye Müzesi Rehberi; H. Y. Şehrüvanoğlu, Not.