Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
FETHİ AHMED PAŞA (Rodosluzâde Dâmad)
İkinci Sultan Mahmud ve Sultan Abdülmecid zamanlarında valiliklerde, elçiliklerde ve nâzırlıklarda bulunmuş vezirlerden, Türkiyede ilk müzenin temelini atan, türk müzeciliğin babası aydın adam; hicrî 1216 (M. 1801) de İstanbulda Eyyub İskelesi civarında o zamanlar Abdullahpaşa Sarayı diye meşhur bir yalıda doğdu, babası Rodoslu Hâfız Ahmed Ağa adında bir zattır; Hâfız Ahmed Ağa saraya mensub zengin bir adamdı; Kanunî Sultan Süleymanın Rodos seferinde ve bu adanın fethinde büyük hizmeti görülmüş ve Rodosda yerleşmiş bir simânın asırlar boyunca devlete sadâkatle hizmet eden adamlar yetişdirmiş bir âileye mensubdu; saraydan yetişmiş, Birinci Sultan Abdülhamide ve Üçüncü Sultan Selime rikâbdarlık yapmış olan Hafız Ahmerd Ağa bu yalıda emekli bir münzevî olarak oturur iken hayli yaşlı olduğu halde feskalâde bir vazife ile Hicaza gönderilmiş ve dönüşünde Akâ civarında parasına tamah ile Cezar Ahmed Paşanın haydud milisleri tarafından öldürülmüşdü. Hicaza giderken hamile olan zevcesi, Ahmed Ağanın ölümünden birkaç gün sonra Fethi Ahmed’i dünyaya getirmişdi. Çocuk yaşında Enderunu hümâyuna alındı. İkinci Sultan Mahmud 1826 da Yeniçeri Ocağını kaldırıp Asâkiri Masûrie Muhammediye adı ile yeni ordu teşkilâtını kurar iken genç Enderun Ağalarından da bir bölük teşkil etti ve Rodoslu Ahmed Fe...
⇓ Devamını okuyunuz...
İkinci Sultan Mahmud ve Sultan Abdülmecid zamanlarında valiliklerde, elçiliklerde ve nâzırlıklarda bulunmuş vezirlerden, Türkiyede ilk müzenin temelini atan, türk müzeciliğin babası aydın adam; hicrî 1216 (M. 1801) de İstanbulda Eyyub İskelesi civarında o zamanlar Abdullahpaşa Sarayı diye meşhur bir yalıda doğdu, babası Rodoslu Hâfız Ahmed Ağa adında bir zattır; Hâfız Ahmed Ağa saraya mensub zengin bir adamdı; Kanunî Sultan Süleymanın Rodos seferinde ve bu adanın fethinde büyük hizmeti görülmüş ve Rodosda yerleşmiş bir simânın asırlar boyunca devlete sadâkatle hizmet eden adamlar yetişdirmiş bir âileye mensubdu; saraydan yetişmiş, Birinci Sultan Abdülhamide ve Üçüncü Sultan Selime rikâbdarlık yapmış olan Hafız Ahmerd Ağa bu yalıda emekli bir münzevî olarak oturur iken hayli yaşlı olduğu halde feskalâde bir vazife ile Hicaza gönderilmiş ve dönüşünde Akâ civarında parasına tamah ile Cezar Ahmed Paşanın haydud milisleri tarafından öldürülmüşdü. Hicaza giderken hamile olan zevcesi, Ahmed Ağanın ölümünden birkaç gün sonra Fethi Ahmed’i dünyaya getirmişdi. Çocuk yaşında Enderunu hümâyuna alındı. İkinci Sultan Mahmud 1826 da Yeniçeri Ocağını kaldırıp Asâkiri Masûrie Muhammediye adı ile yeni ordu teşkilâtını kurar iken genç Enderun Ağalarından da bir bölük teşkil etti ve Rodoslu Ahmed Fethi Ağa da isteği ile bölüğün neferlerinden biri oldu 25-26 yaşlarında iken pâdişah sarayından çıkarak Râmi Kışlasının bir koğuşuna yerleşdi.
Sarayda iyi bir tahsil görmüşdü, zekâsı, çalışkanlığı ve askerliğe hevesi ile yeni orduda neferlikden müşürlüğe (marşallığa) kadar yükseldi. 1827 rus seferine binbaşı olarak iştirak etti, harpte şecaat ve cesareti ile tanındı, sol ayağından yaralanmış olduğu halde taburunun başından ayrılmaması çok nâzik bir anda bir mağlûbiyeti önlemiş, kendisinin de kaymakam (yarbay) rütbesi ile 26 yaşında alay kumandanlığına yükselmesine sebeb olmuşdu. Harbden sonra İstanblua döndüğünde hunkâr yâverleri arasına alındı; miralay, az sonra mirâlivâ (paşa), 1830 da Ferik (tüm general) oldu 1835 de Viyana büyükelçiliğine tâyin edildi. 1837 de vezir ve müşir (Marşal) olarak Moskova civarında yapılan rus askerî manevraları müşâhid olarak gönderildi; aynı yıl içinde Aydın vâlisi, az sonra bu vâlilik üzerinde kalmak üzere Paris büyükelçisi oldu, aydına bir vekil göndererek Parise hareket etmek üzere iken ayrıca, İngiltere Kraliçesi Victoria (Viktorya) nın tac giyme merasiminde Türkiyeyi ve pâdişahı temsile memur edildi, İstanbuldan doğruca Londraya gitti ve o parlak merasimde bulunduktan sonra Paristeki elçilik vazîfesine başladı. 1839 da İkinci Sultan Mahmudun ölümü ve Sultan Abdülmecidin cülûsu üzerine İstanbula geldi. Meclisi Vâlâ âzâsı, genç pâdişahın ablası Atiye Sultan ile evlenerek damad oldu; Ticaret Nazırı, Meclisi Vâlâ reisi, Harbiye Nazırı, bu nazırlık üstünde kalmak üzere Tophane Müdürü, tekrar Ticaret Nazırı ve 1843 de İkinci defa Tophâne Müşürü oldu; Tophâne Müşürlüğünde 1857 yılına kadar ondört sene kaldı ve bu vazifede iken 56 yaşında vefat etti; İkinci Sultan Mahmud Türbesi haziresine defnedildi.
Babasının kabri Rodosda Bağlarönü denilen yerde idi ve Hâfız Ahmed Ağa orada bir de vakıf Kütüphâne yaptırmışdı; Fethi Ahmed Paşa da babası adına Rodosda bir rüşdiye mektebi, bir muvakkithâne ve bir saatkulesi yapdırttı. Yine Hafız Ahmed Ağa Üsküdarda Karacaahmed Sultan Türbesi karşısında ahşab bir mescit yaptırtmışdı, Fethi Ahmed Paşa o camii de bugün görülen kâgir camie tahvil etti (B.: Karacaahmed Camii).
Tophâne Müdürlüğü sırasındadır ki, şurada burada yok olmaya mahkûm çeşitli eski silâhları toplatmış, temizletmiş, tasnif ettirmiş ve bir türk silâh müzesinin, dolayısı ile Türk Askerî Müzesinin, müzeciliğinin temelini atmışdı.
Tâifde Midhad Paşa ile birlikde boğularak öldürülen Dâmad Mahmud Celâeddin Paşa bu Fethi Ahmed Paşanın oğludur.
Fethi Ahmed Paşa
(Resim: S. Bozcalı)
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM100933
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tanım
Cilt 10, sayfalar 5708-5709
Not
Görsel: cilt 10, sayfa 5708
Bakınız Notu
B.: Karacaahmed Camii
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Sabiha Bozcalı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.