Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
FETÂ NUSHASI
“Fetâ = Tâze oğlan, Delikanlı” (Türk Lugatı). Geçen asrın ikinci yarısında İstanbul Ceza Evinde mahkûmlar arasında kullanılmış bir büyü nushasıdır ki sevdiği bir genci öldürdüğü için müebbed habse mahkûm olmuş Kahveci Nusretin defterinde şöylece târif edilmişdir:
“Zından Şeyhi Geysûdar Deli Veli Pauzen Baba hazretlerinin nushalarından Fetâ nushası zındana düşen delikanlının dam ağasına tamam itâati içindir (B.: Dam Ağası, cild 8, sayfa 4224). Koğuşuna çehreli delikanlı gelmiş dam ağası üçüncü günü eteğini öpüp hediyesini verir Payzen Babaya (Bir esrarkeş kaatil; B.: Payzen Baba, Geysûdar Deli Veli) Fetâ Nushasını yazdırır ve o gece boy abdesti aldıkdan sonra ve yatsu namazından sonra nushayı bir maşraba su içine atup gece ayazda bırakup ertesi seher vaktinde sabah namazına kalkdıkda o suyu delikanlıya içirir ve bunu üç sabah tekrar eyledikde o tâze oğlan esir pazarından satun alınmış köle gibi dam ağasına itâati mutlaka ile kul olur, ağa ateşe bas dese basar, zındanda mücerreb keskin nushadır; delikanlı ne nertebe serkeş ve hâli vahşetde olsa dam ağasına boynunu eğer, kuzu olur; fakat delikanlının zındanı teşrifinden üç günü geçirmemek gerekdir, üç günü geçerse yedinci gün yazdırmalıdır, engel çıkıp yedinci gün de yazdıramaz ise gayri tesiri olmaz. Fetâ Nushası bir ayak tabanı na...
⇓ Devamını okuyunuz...
“Fetâ = Tâze oğlan, Delikanlı” (Türk Lugatı). Geçen asrın ikinci yarısında İstanbul Ceza Evinde mahkûmlar arasında kullanılmış bir büyü nushasıdır ki sevdiği bir genci öldürdüğü için müebbed habse mahkûm olmuş Kahveci Nusretin defterinde şöylece târif edilmişdir:
“Zından Şeyhi Geysûdar Deli Veli Pauzen Baba hazretlerinin nushalarından Fetâ nushası zındana düşen delikanlının dam ağasına tamam itâati içindir (B.: Dam Ağası, cild 8, sayfa 4224). Koğuşuna çehreli delikanlı gelmiş dam ağası üçüncü günü eteğini öpüp hediyesini verir Payzen Babaya (Bir esrarkeş kaatil; B.: Payzen Baba, Geysûdar Deli Veli) Fetâ Nushasını yazdırır ve o gece boy abdesti aldıkdan sonra ve yatsu namazından sonra nushayı bir maşraba su içine atup gece ayazda bırakup ertesi seher vaktinde sabah namazına kalkdıkda o suyu delikanlıya içirir ve bunu üç sabah tekrar eyledikde o tâze oğlan esir pazarından satun alınmış köle gibi dam ağasına itâati mutlaka ile kul olur, ağa ateşe bas dese basar, zındanda mücerreb keskin nushadır; delikanlı ne nertebe serkeş ve hâli vahşetde olsa dam ağasına boynunu eğer, kuzu olur; fakat delikanlının zındanı teşrifinden üç günü geçirmemek gerekdir, üç günü geçerse yedinci gün yazdırmalıdır, engel çıkıp yedinci gün de yazdıramaz ise gayri tesiri olmaz. Fetâ Nushası bir ayak tabanı nakşı olup taban içine parmaklar yanına bir mürâhik delikanlı çehresi resmedilir ve topuk içine de suyu içecek delikanlının adı ile babasının adı yazılır; mânâsı budur ki başımı ağanın ayağı altına koydum kulu oldum demekdir. Payzen Baba bu taban nakşını bir dâire içine alarak etrafına o anda hâtırına sünuh iden bâzı ebyât ve rumûzât yazar, Fetâ Nushası üç varak olup yazılar her üçünde ayrıdır. Zındanda ayak gaayetle mühimdir, zîrâ ayak isminde gaaibden işâretler vardır ki Eshar Nushasında kaydettik (B.: Eshar Nushası, cild 10, sayfa 5268). Onun için zındanda âdet olmuşdur ki dam ağasının pervânesi olan delikanlılara kişizâde de olsa çorab ve ayakkabı giydirilmez, yaz ve kış koğuşda yalın ayak olurlar, taş üzere yürümek lazım gelse takunya giyerler. Delikanlının koğuşu değiştirilse yeni koğuşun dam ağası bu Fetâ Nushasının sihrini kendi cânibine çevirmek için yine üç varak nushai sâniye yazdırır ve delikanlıya üç sabah suyunu içirir, üçüncü günü evvelki ağaya olan itâat ve alakasından zerre mikdârı eser kalmaz, o dahi macerrebdir. Nushai sâniye de yine bir taban nakşi olup şu fark ile ki taban içindeki delikanlı çehresi resmi yerine bir yürek şekli çizilip yüreğin içine evvelki dam ağasının ismi yazılır, Payzen Baba da kezâ bu nakşı dâire içine alıp etrafına münâsib kelimât yazar. Ama fetâ nushasından daha müessir tılsım resmidir, ama onda delikanlının tasvirini tıbkı tıbkısına resmedecek ressam bulmak şarttır. Boy resmi yapılır, kaş göz benzemekle beraber üstündeki urubası da aynen resmedilir ve ayakların çıplak olması kezâ tılsım için şarttır.”
Kahveci Nusret (B.: Nusret, Kahveci Gürcü) defterine Fetâ nushalarının birer sûretini de resmederek koymuşdur; ikişerden 4 parça olan nushaların ilk parçalarındaki yazılar şunlardır; birinci nushada:
Tabannakşı içinde gencin yüzü ve topukda adı: Ali bin Câfer
Yukarda: Serde perçem telinden ayağımda tırnağa, senindir senindir hû senindir vücud beden.
Altta: Sıdk u itâat ile aşku muhabbet ile, kulun oldum ben senin, çıkmam gayri emrinden.
Taban nakşının sağında: Yâ pîrim teslim; solunda: Ummânı aşk.
İkinci nushada:
Taban nakşında yürek şekli içinde: Kara Ömer.
Üstde: Zındandadır postumuz, gönül tahtında dostumuz.
Altta: Yâ pîr imdâd eyle hû el çeksün bu civandan, anı zabteden rakib Kara Donuz (Domuz) himmet hû.
Taban nakşının sağında: Halâs ola Ali Civan ve bir makasın bir parçası; solunda, bir makasın öbür parçası ve Def ola Kara Ömer belâsı.
Fetâ Nüshası
(Kahveci Nusretin defterinden)
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM100931
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 10, sayfalar 5706-5707
Not
Görsel: cilt 10, sayfa 5707
Bakınız Notu
B.: Dam Ağası, cild 8, sayfa 4224; B.: Eshar Nushası, cild 10, sayfa 5268; B.: Nusret, Kahveci Gürcü
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.