Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
FESLEĞEN
Arabcası Reyhan; güzel kokulu ot ki saksılarda yetiştirilir; Ak Fesleğen, Hind Fesleğeni, Yabani Fesleğen, Yer Fesleğeni gibi nevîleri vardır” (Şemseddin Sâmi, Kaamusi Türkî). Fesliğen şeklinde de söylenir. Küçük ve çok şık, gür, güzel kokulu yaprakları ile edebiyatımıza girmiş bir otdur; fakat halk şâirleri, dîvan şâirleri ondan çoğunlukla arabcası olan “Reyhan” adı ile bahsederler.
Fesleğene yakın bir bitki olan hoş kokulu nâne yemeklere konduğu halde fesleğen, çiçek gibi, esvab üstüne veyâ başa takılarak süslenmede kullanılmışdır ve aşırı şıklık, kibârâne süslenme telâkkî edilmişdir; öyleki, şânına, haddine lâyık olmayan şeyleri giyib kuşananlar için “Başına fesleğen takma” deyimi kullanılır:
Hele bakın pırpırımın şalına
Hâne berduş şu mâder be hatâya
Setri avret edecek bir donu yok
Başına fesleğen takmış fetâya
(Galatalı Hüseyin)
“Başına fesleğen takma” deyimi “sevinç duyma” anlamında da kullanılır:
Bakmaz aslaa niyâza göz yaşına
Agu katıp âşıkının aşına
Eşbehim fesleğen takar başına
Yakıştırdım nahvetini hüsnüne
Hem de gaayet körpe onbeş yaşına
(Galatalı Hüseyin)
Etrâfından fırdolayı saçlar dökülmüş, taşmış genc başlarındaki fesler için de “Fesleğen Saksısı” külhânî kalender ağzında tâbiri kullanılırdı.
Fes etrafından taşan saç, kâkül, zülüfler de fesleğene benzetilirdi....
⇓ Devamını okuyunuz...
Arabcası Reyhan; güzel kokulu ot ki saksılarda yetiştirilir; Ak Fesleğen, Hind Fesleğeni, Yabani Fesleğen, Yer Fesleğeni gibi nevîleri vardır” (Şemseddin Sâmi, Kaamusi Türkî). Fesliğen şeklinde de söylenir. Küçük ve çok şık, gür, güzel kokulu yaprakları ile edebiyatımıza girmiş bir otdur; fakat halk şâirleri, dîvan şâirleri ondan çoğunlukla arabcası olan “Reyhan” adı ile bahsederler.
Fesleğene yakın bir bitki olan hoş kokulu nâne yemeklere konduğu halde fesleğen, çiçek gibi, esvab üstüne veyâ başa takılarak süslenmede kullanılmışdır ve aşırı şıklık, kibârâne süslenme telâkkî edilmişdir; öyleki, şânına, haddine lâyık olmayan şeyleri giyib kuşananlar için “Başına fesleğen takma” deyimi kullanılır:
Hele bakın pırpırımın şalına
Hâne berduş şu mâder be hatâya
Setri avret edecek bir donu yok
Başına fesleğen takmış fetâya
(Galatalı Hüseyin)
“Başına fesleğen takma” deyimi “sevinç duyma” anlamında da kullanılır:
Bakmaz aslaa niyâza göz yaşına
Agu katıp âşıkının aşına
Eşbehim fesleğen takar başına
Yakıştırdım nahvetini hüsnüne
Hem de gaayet körpe onbeş yaşına
(Galatalı Hüseyin)
Etrâfından fırdolayı saçlar dökülmüş, taşmış genc başlarındaki fesler için de “Fesleğen Saksısı” külhânî kalender ağzında tâbiri kullanılırdı.
Fes etrafından taşan saç, kâkül, zülüfler de fesleğene benzetilirdi.
Fesleğen zülfüme, gül rûyime benzer mi deyû
Sünbüli tâzeye, verdi tere sor, sorma bana
(Enderunlu Vâsıf Gazel)
Eğmiş fesini turresin ol sîmten açmış
Sandım ben ise bağçede top fesleğen açmış
(Enderunlu Vâsıf, Şarkı)
Perçemi top fesleğendir sinesi berkî semendir
(Enderunlu Vâsıf, Şarkı)
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM100927
Tema
Diğer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 10, sayfalar 5705-5706
Tema
Diğer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.