İkinci Abdülhamid zamanında Defterdardaki devlet müessesesi Feshâne Fabrikasının genç işçilerin hepsi ne hikmetden ise güzel güzel çocuklar ve delikanlılardı; halk arasında dolaşan bir rivayete göre, eski devşirmeler gibi, yüz güzelliğine ve vücud yapısı düzgünlüğüne sahib olmayanlar Feshâneye giremez denilirdi. İşcisine çok iyi bakan müessese olup işçinin terbiye ve ahlâkına da titizlikle dikkat edilirdi. Beş vakitde namazını kılmayan, konuşur iken elfâzı müstehcene ve küfür sarf eden, tulumbacılığına heves eden, uygunsuz gürûhunun oturduğu kahvehânelerde görülen gencler derhal çıkarılırdı. Feshânenin genç işcileri şânında güzel bir manzûme vardır, kimin olduğunu bilmiyorum, hâfızamda dört beyiti kalmışdır: Çıkırıkcı iplik sarar, Dokumacı atar mekik Feshânenin civanları kimi süğlün kimi keklik Soyunmuşlar dökünmüşler, pâ bürehne, sîne uryan Şâhin başda al feslerin âteşine düşerek yan Yüz sîretin âyînesi, iffet ismet timsâlidir Ol fetâlar şekli beşer içre melek misâlidir Velînimet hünkârımız bakar ednâ behâneye Temâşâyi cemal için ziyâreti Feshâneye İkinci Sultan Abdülhamid saltanatının ilk yıllarında ve Kâmil Paşanın ilk sadâreti zamanında (1885-1891) bir gün sadırâzamla birlikde Feshâneyi ziyaret etmiş ve fabrika nâzırına: “Bu kadar güzel genci nereden bulup topladınız?!” ...

İkinci Abdülhamid zamanında Defterdardaki devlet müessesesi Feshâne Fabrikasının genç işçilerin hepsi ne hikmetden ise güzel güzel çocuklar ve delikanlılardı; halk arasında dolaşan bir rivayete göre, eski devşirmeler gibi, yüz güzelliğine ve vücud yapısı düzgünlüğüne sahib olmayanlar Feshâneye giremez denilirdi. İşcisine çok iyi bakan müessese olup işçinin terbiye ve ahlâkına da titizlikle dikkat edilirdi. Beş vakitde namazını kılmayan, konuşur iken elfâzı müstehcene ve küfür sarf eden, tulumbacılığına heves eden, uygunsuz gürûhunun oturduğu kahvehânelerde görülen gencler derhal çıkarılırdı. Feshânenin genç işcileri şânında güzel bir manzûme vardır, kimin olduğunu bilmiyorum, hâfızamda dört beyiti kalmışdır: Çıkırıkcı iplik sarar, Dokumacı atar mekik Feshânenin civanları kimi süğlün kimi keklik Soyunmuşlar dökünmüşler, pâ bürehne, sîne uryan Şâhin başda al feslerin âteşine düşerek yan Yüz sîretin âyînesi, iffet ismet timsâlidir Ol fetâlar şekli beşer içre melek misâlidir Velînimet hünkârımız bakar ednâ behâneye Temâşâyi cemal için ziyâreti Feshâneye İkinci Sultan Abdülhamid saltanatının ilk yıllarında ve Kâmil Paşanın ilk sadâreti zamanında (1885-1891) bir gün sadırâzamla birlikde Feshâneyi ziyaret etmiş ve fabrika nâzırına: “Bu kadar güzel genci nereden bulup topladınız?!” diye sormuş; ve o yılın ilk bayramında bütün işcilere birer kat bayramlık esvap yaptırılmasını emretmiş. Vâsıf HİÇ