Çağdaş türk musikisinin büyük sîmâlarından, bestekâr ve tanbur icrâkârı, üstâd musiki muallim; 1893 de İstanbulda doğdu, Mâliye Nezâreti Düyûni Müteferrika müdürü ve Siyavuş Paşa ahfâdından Mehmed Şemseddin Beyin oğludur, annesinin adı Makbûle Hanımdır. Şemseddin Bey, devrinin İstanbul kibarlarındandı, muhitinin geleneğine uyarak musiki ile meşgul olmuş, besteler yapmıştı, sesi de çok güzel bir zât idi, oğlu Refik Bey, musikiye karşı ilk heveslerini babasından aldı, fakat onu 11 - 12 yaşlarında iken kaybetti. Makbule Hanım küçük yetimiyle ablası Hüsnimelek Hanımın yanında yerleşdi, o hanımın oğlu ve İkinci Sultan Abdülhamidin mâbeyincisi Fâik Bey de Refik Fersana sanat yolunu açan büyük bir hâmi oldu. Mâbeyinci Fâik Beyin İstanbuldaki konağı ve Boğaziçindeki yalısı birer sanat mahfili idi; Fâik Beyin isimleri Fâyize ve Fâhire olan iki kızının yanında Refik Bey oradadır ki türkce hocası olarak Ahmed Rasimi (B.: Ahmed Rasim, cild 1, sayfa 443) ve musiki hocası olarak da Tanbûrî Cemili (B.: Cemil Bey, Tanbûrî, cild 7 sayfa 3461) buldu. Galatasarayı Sultânisinde okudu; Fâik Beyin küçük kızı Fâhire Hanımla evlendi. Musikiyi bir meslek olarak seçdi, uzunca bir zaman devririn en değerli hocası Leon Hanciyan Efendinin en seçkin talebesi oldu (B.: Hanciyan Leon); 1917 de henüz yirmidört y...

Çağdaş türk musikisinin büyük sîmâlarından, bestekâr ve tanbur icrâkârı, üstâd musiki muallim; 1893 de İstanbulda doğdu, Mâliye Nezâreti Düyûni Müteferrika müdürü ve Siyavuş Paşa ahfâdından Mehmed Şemseddin Beyin oğludur, annesinin adı Makbûle Hanımdır. Şemseddin Bey, devrinin İstanbul kibarlarındandı, muhitinin geleneğine uyarak musiki ile meşgul olmuş, besteler yapmıştı, sesi de çok güzel bir zât idi, oğlu Refik Bey, musikiye karşı ilk heveslerini babasından aldı, fakat onu 11 - 12 yaşlarında iken kaybetti. Makbule Hanım küçük yetimiyle ablası Hüsnimelek Hanımın yanında yerleşdi, o hanımın oğlu ve İkinci Sultan Abdülhamidin mâbeyincisi Fâik Bey de Refik Fersana sanat yolunu açan büyük bir hâmi oldu. Mâbeyinci Fâik Beyin İstanbuldaki konağı ve Boğaziçindeki yalısı birer sanat mahfili idi; Fâik Beyin isimleri Fâyize ve Fâhire olan iki kızının yanında Refik Bey oradadır ki türkce hocası olarak Ahmed Rasimi (B.: Ahmed Rasim, cild 1, sayfa 443) ve musiki hocası olarak da Tanbûrî Cemili (B.: Cemil Bey, Tanbûrî, cild 7 sayfa 3461) buldu. Galatasarayı Sultânisinde okudu; Fâik Beyin küçük kızı Fâhire Hanımla evlendi. Musikiyi bir meslek olarak seçdi, uzunca bir zaman devririn en değerli hocası Leon Hanciyan Efendinin en seçkin talebesi oldu (B.: Hanciyan Leon); 1917 de henüz yirmidört yaşında iken Dârülelhan’a tanbur muallimi olarak girdi ve pek çok sanatkâr yetiştirdi. Bir ara da Ankarada Cumhurbaşkanlığı fasıl heyeti şefliğinde bulundu. (1923 - 1927), 1936 da Ankara Radyosunun Türk Musikisi şefliğine tâyin edildi, 1948 de Şam Konservatuvarına türk musikisi muallimi olarak çağırıldı, fakat ancak sekiz ay çalışabildi, İsrail Harbi sebebiyle memlekete döndü ve İstanbul Radyosunun ve İstanbul Konservatuvarının icrâ heyetine girdi, tanbur çaldı ve konserler idâre etti. 1950 de İstanbul Konservatuvarının tasnif heyetine üye ve başkan oldu. 13 haziran 1965 pazar günü akşamı vefat etti, Zincirlikuyu Kabristanına defnedildi, ölümünde 72 yaşında idi. Uzunca boylu, vücud yapısı zaif, nahif, nâzik, çekingen, vekarlı bir zât idi; içki ile ulfeti olmamış, kahveyi ve çayı sevmiş, iki erkek ve iki kız çocuğu ve asil ve sâdık bir zevceden mürekkeb âilesinin sevilen babası olmuşdu. Sazındaki icrâ kudreti ile bir tanbur üstâdı bilinir. Kendi ifâdesi ile dörtyüz kadar bestesi vardır. Rast Kârı Natık bestelerinin başında bir şaheser olarak bilinir. Sözü Ferid Kam’ın olan bu eserinin, her mısrası klâsik türk musikisinin ayrı bir makamından bestelenmişdi, bir bestede makam ilâhî bir geçid resmi yapar; hepsi ayrı güzellik de saz eserleri şunlardır: Acemkürdî ve Şataraban peşrevleri; Arezbarbûselik, Hisar bûselik, Tâhir, Hüzzam, Segâh, Müstear ve Selmek sazsemâileri; Isfahan, Nihâvend, Hicaz, Şehnazbûselik, Evcârâ, Evic, Hisar, Kürdî, Acemaşîran ve Mâhur peşrev ve saz semaileri; Nikriz ve Sultânîyegâh peşrev, sazsemâisi ve sirtoları; Rast peşrev, sazsemâisi ve âyini şerifi. Bibl.: Mustafa Roma, Elli Yıllık Türk Musikisi; Fâhire Fersan, Not. Refik Fersan (Resim: S. Bozcalı) Refik Fersan’ın Mâhur Saz Semâisi