“1 Harcla işlenmiş ve yuvarlak yanlı (?) yelek; 2 — Harcla işlenmiş esnaf ve sâire takımına (ayak takımına) mahsus her nevi elbise” (Şemseddin Sami, Kaamûsu Türki). “Fermene kelimesinin aslı lâtince paramentum’dur, elbisenin önüne dikilen süsler demekdir; (bizde fermene) çuhadan veya abadan kısa bir yeleğin adı” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lugatı). “Gaytanlı bükme nakışlı çuha veya aba” (Ahmed Vefik Paşa, Lehçei Osmânî). M. Zeki Pakalın bu kaynaklardaki kayıdları aldıkdan sonra “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserin Fermene maddesinde şunları yazıyor: “Kolsuz, işlemeli bir nevi yeleği adıdır; salta, ceket, şalvar ve poturlara sırma (?) ve kaytandan yapılan işlere de bu ad verilir. Fermene daha ziyâde Rumelide giyilirdi.” Fermene, halk ağzında daha ziyâde kaytanla işlenerek süslenmiş yeleklere isim olmuştur; Şemseddin Sâmi Beyin bu yelekleri târifindeki “yuvarak yanlı” tâbiri de mübhemdir. Fermene, çuhadan veya abadan kesilir, kolsuz, vücuda sım sıkı yapışır ve önder çaprast kavuşur bir yeleğin adıdır. Dâimâ avam ve esnaf tabakası tarafından giyilmişdir. Bu arada bilhassa yangın tulumbacıları fermeneye aşırı rağbet gösdermişlerdi; tulumbacılığın da 1827 ile 1880 arasındaki ağır çardaklı yangın tulumbaları devrinde usta bir terzi elinden çıkmış güzel bir fermene, dizli...

“1 Harcla işlenmiş ve yuvarlak yanlı (?) yelek; 2 — Harcla işlenmiş esnaf ve sâire takımına (ayak takımına) mahsus her nevi elbise” (Şemseddin Sami, Kaamûsu Türki). “Fermene kelimesinin aslı lâtince paramentum’dur, elbisenin önüne dikilen süsler demekdir; (bizde fermene) çuhadan veya abadan kısa bir yeleğin adı” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lugatı). “Gaytanlı bükme nakışlı çuha veya aba” (Ahmed Vefik Paşa, Lehçei Osmânî). M. Zeki Pakalın bu kaynaklardaki kayıdları aldıkdan sonra “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserin Fermene maddesinde şunları yazıyor: “Kolsuz, işlemeli bir nevi yeleği adıdır; salta, ceket, şalvar ve poturlara sırma (?) ve kaytandan yapılan işlere de bu ad verilir. Fermene daha ziyâde Rumelide giyilirdi.” Fermene, halk ağzında daha ziyâde kaytanla işlenerek süslenmiş yeleklere isim olmuştur; Şemseddin Sâmi Beyin bu yelekleri târifindeki “yuvarak yanlı” tâbiri de mübhemdir. Fermene, çuhadan veya abadan kesilir, kolsuz, vücuda sım sıkı yapışır ve önder çaprast kavuşur bir yeleğin adıdır. Dâimâ avam ve esnaf tabakası tarafından giyilmişdir. Bu arada bilhassa yangın tulumbacıları fermeneye aşırı rağbet gösdermişlerdi; tulumbacılığın da 1827 ile 1880 arasındaki ağır çardaklı yangın tulumbaları devrinde usta bir terzi elinden çıkmış güzel bir fermene, dizlik ve kuşağın üstünde tulumbacı kıyâfetini tamamlamışdı (B.: Tulumbacı kıyafeti; Dizlik, cild 9, sayfa 4637). Kalender meşreb şâirlerimizden esnaf civanlarını medih yolunda yazdıkları şiirlerde o gençlerin kılık ve kıyâfetleri târif edilir iken Fermeneden de bahsedilmişdir. Aşağıdaki kıt’a geçen asır sonunda yaşamış Rifat Beyin bir köçek için yazılmış bir şarsıkındandır: Dün bakdım ol penbe tene Zülfü dökülmüş gerdene Al şal turuncu fermene Hoş yakışır ol dilbere Tulumbacı sırtında fermene (Resim: S. Bozcalı)