Çatalca’da, kasabanın göbeği denilecek bir mevkidedir; bânisi onaltıncı asrın ünlü vezirlerinden sadırâzam Ferhad Paşa’dır, binâ da asrın büyük sanatkârı Koca Mimar Sinan Ağanın eseridir. Kasabanın kurulduğu bir dağ sırtı eteğinde yapılmış olup önünden geçen yola göre bir sed üstündedir. Camiin avlu duvarlarından biri o sed boyunca uzanır. Cami duvarında ve duvarın doğu ucuna yakın ve yüzü sed üstüne bakar Ferhad Paşa hayratından klâsik üslûbde ve camii ile birlikte yapılmış güzel bir çeşme, yine sed üstünde çeşmeye yakın bir yerde bir musalla taşı vardır. Cami avlusuna yol tarafından ve sed üstünden yatık kemerli bir kapudan girilir. Cami sol tarafdadır, sağda alçak duvarla çevrili bir hazîre, hazîrenin bitiminde, avlunun kuzey batı köşesinde de yine cami ile birlikde yapılmış bir kütüphâne binası bulunmaktadır, bu binanın önü revaklı ve üstü bir kubbe ile örtülmüşdür, Çatalca Müftülüğü ittihaz edilmiş bulunuyordu. İkinci bir sed üstü teşkil eden avlunun güney tarafına da son zamanlarda beton yapı olarak bir Kur’an Kursu binası ile kursa devam eden parasız yatılı öğrenciler için bir yurd - yatakhâne binası yapılmışdır. Camiin cümle kapusu karşısında da bir şadırvan vardır. Camiin son cemaat yeri dört sütun üstüne atılmış kemerler üstünde üç küçük kubbe ile örtülmüş, onun önü de,...

Çatalca’da, kasabanın göbeği denilecek bir mevkidedir; bânisi onaltıncı asrın ünlü vezirlerinden sadırâzam Ferhad Paşa’dır, binâ da asrın büyük sanatkârı Koca Mimar Sinan Ağanın eseridir. Kasabanın kurulduğu bir dağ sırtı eteğinde yapılmış olup önünden geçen yola göre bir sed üstündedir. Camiin avlu duvarlarından biri o sed boyunca uzanır. Cami duvarında ve duvarın doğu ucuna yakın ve yüzü sed üstüne bakar Ferhad Paşa hayratından klâsik üslûbde ve camii ile birlikte yapılmış güzel bir çeşme, yine sed üstünde çeşmeye yakın bir yerde bir musalla taşı vardır. Cami avlusuna yol tarafından ve sed üstünden yatık kemerli bir kapudan girilir. Cami sol tarafdadır, sağda alçak duvarla çevrili bir hazîre, hazîrenin bitiminde, avlunun kuzey batı köşesinde de yine cami ile birlikde yapılmış bir kütüphâne binası bulunmaktadır, bu binanın önü revaklı ve üstü bir kubbe ile örtülmüşdür, Çatalca Müftülüğü ittihaz edilmiş bulunuyordu. İkinci bir sed üstü teşkil eden avlunun güney tarafına da son zamanlarda beton yapı olarak bir Kur’an Kursu binası ile kursa devam eden parasız yatılı öğrenciler için bir yurd - yatakhâne binası yapılmışdır. Camiin cümle kapusu karşısında da bir şadırvan vardır. Camiin son cemaat yeri dört sütun üstüne atılmış kemerler üstünde üç küçük kubbe ile örtülmüş, onun önü de, sonradan yapıldığı, eklendiği belli, cami cebhesinden daha geniş ölçüde ve duvar içi kemerler üstünde ahşab bir çatı altına alınmış, kemer boşlukları demir kasalı camlarla kapatılmış ve bu suretle son cemaat yeri sözde genişletilmişdir. İbâdet sahnı kare plânlıdır. Dört duvar üzerinde sekiz köşeli bir kasnakla tek büyük kubbe ile örtülmüşdür. Cümle kapusundan girilince sağlı sollu birer müezzin mahfili vardır, sağ tarafdaki mahfilden ahşab bir merdivenle kadınlar mahfiline çıkılır. İbâdet sahnı, son cemaat duvarında 2, ve diğer üç duvarında altlı üstlü ikişerden 12, cem’an 14 pencere ile aydınlatılmışdır. Üst pencereler sivri kemerli olup yekpâre alçı çerçeveli yuvarlak camlarla bezenmişdir. İki yarı duvarda ve alt pencereler arasında birer dolap vardır. Minâre, ibâdet sahnını son cemaat yerinden ayıran güney köşesindedir, cami binâsı gibi köfeki taşından yapılmış olup şerefe altı istalaktitlidir. Erdem YÜCEL Çatalca’da Ferhadpaşa Camii (Resim: Yaşar Ekinci; Plân: Ömer Tel)