Fesin üst tablası üstüne dikilen ve fesin dâima kalıblı durmasını sağlayan sarı pirinçden yapılır, dâirevî ince bir plakanın adı. Fesin millî serpuş olarak kabulü İkinci Sultan Mahmud zamanındadır (Bakınız: Fes). İlk feslerin püskülleri, tel ipek püsküller idi; fesin üst tablasının ortasındaki bir ibiğe geçirilip bağlandıktan sonra, tablanın dâirevi kenarından fesin etrâfına fırdolayı dökülürdü ve ufak bir rüzgârla savrulur, tel tel ipekler birbirine dolaşır, karışır, püskül güzelliğni kaybederdi. Bunu önlemek içindir ki “ferâhî” kullanıldı; püskül takılıp fes tablası üstüne intizamla yayıldıktan sonra onun da üstüne bu dâirevi ince pirinç levha kondu ve dikildi; böylece püskülün dağılıp bozulması önlendi; fesin etrafına fırdolayı dökülen püskülün telleri karışdıkça da, bir tarakla kolayca taranıp düzeltildi. Tel ipek püsküllerden sonra burma top top püsküller çıkdı (Bakınız: Püskül). Bunlar ibiğe geçirilip bağlandıktan sonra fesin tablasın kenarının bir noktasından aşağı salındı, tabla kenarına da birkaç ilmek dikiş ile tesbit edildi; püskül dağılması, karışması diye bir şey kalmadı, dolayısı ile “ferâhî”, fesin başda güzel durması için, kalıplarını muhafaza etmesi lâzımdı. Burma püsküllerle berâber ortaya fes kalıbcısı esnafı çıkdı. Az da olsa fes kalıplatmak bir masraf idi. As...

Fesin üst tablası üstüne dikilen ve fesin dâima kalıblı durmasını sağlayan sarı pirinçden yapılır, dâirevî ince bir plakanın adı. Fesin millî serpuş olarak kabulü İkinci Sultan Mahmud zamanındadır (Bakınız: Fes). İlk feslerin püskülleri, tel ipek püsküller idi; fesin üst tablasının ortasındaki bir ibiğe geçirilip bağlandıktan sonra, tablanın dâirevi kenarından fesin etrâfına fırdolayı dökülürdü ve ufak bir rüzgârla savrulur, tel tel ipekler birbirine dolaşır, karışır, püskül güzelliğni kaybederdi. Bunu önlemek içindir ki “ferâhî” kullanıldı; püskül takılıp fes tablası üstüne intizamla yayıldıktan sonra onun da üstüne bu dâirevi ince pirinç levha kondu ve dikildi; böylece püskülün dağılıp bozulması önlendi; fesin etrafına fırdolayı dökülen püskülün telleri karışdıkça da, bir tarakla kolayca taranıp düzeltildi. Tel ipek püsküllerden sonra burma top top püsküller çıkdı (Bakınız: Püskül). Bunlar ibiğe geçirilip bağlandıktan sonra fesin tablasın kenarının bir noktasından aşağı salındı, tabla kenarına da birkaç ilmek dikiş ile tesbit edildi; püskül dağılması, karışması diye bir şey kalmadı, dolayısı ile “ferâhî”, fesin başda güzel durması için, kalıplarını muhafaza etmesi lâzımdı. Burma püsküllerle berâber ortaya fes kalıbcısı esnafı çıkdı. Az da olsa fes kalıplatmak bir masraf idi. Askerin ise fes kalıbının düzgünlüğünü koruması çok zordu, sık sık kalıplatma imkânını sağlayamayacağından, burma püsküller çıktıkdan sonra, ferâhî, fesin dâima kalıplı durmasını sağlayan bir faydalı şey olarak, asker feslerinde muhâfaza edildi ve 1908 meşrutiyetine kadar askere beylik bir fes ile beraber bir de ferâhî verildi. Ferâhî, feslerin kalıpları pek tez bozulacağı âşikâr olan çocuk feslerinde de kullanılmışdır; hattâ çocuk feslerinde, evlerde kesilip yapılan muakavvadan ferâhiler de kullanılmışdır. Mâdeni olsun, mukavvadan olsun, ferâhiler kaba, düz bir levha olarak bırakılmamış, zarif oymalarla tezyin edilebilirdi. Cumhuriyetin ilânına kadar imparatorluğun son yıllarında askerî inzibat erleri ve subayları, boyunlarından bir kordon ile göğüslerine hilâl şeklinde mâdenî bir levha asarlardı ki bu levhanın üzerinde “Kanun” yazılı idi; M. Z. Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde Kanun yazılı hilâl şeklindeki bu mâdenî levha-plâklara da “ferâhî” denildiği yazıyor.