Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
FENERKAPUSU MESCİDİ
Hadikatül Cevâmi şu malûmatı veriyor. “Bânisi Süzekci (Süzgeçci) Yusuf Efendidir; merkadi nâ mâlûmdur, mahallesi yokdur.”
Tahsin Öz “İstanbul Câmileri” isimli eserinde şunları yazıyor: “Fenerkapısı, Mürsel Paşa, İskele Caddesinde; cami Fatih zamanında yapılmış, mevcud kitâbeye nazaran XVIII. Yüzyılda Yusuf Yazıcı tarafından ihyâ edilmişdir. Kâgir ve fevkaanî bir binâ olup altında dükkânlar vardır. Tuğla minâresi ilk binâsına âiddir.”
Mürselpaşa Caddesi ile Feneriskelesi Caddesi kavuşağında olan fevkaanî mescide yirmi beş basamak taş merdivenle çıkılır. İbâdet sahnı kare plânlıdır; beş pencere ile aydınlatılmışdır. Müezzin mahfili zemine nisbetle yüksekde olup ahşab bir merdivenle çıkılır. Ahşab olan minberi ve vâiz kürsüsü yeşil ile beyaza boyanmışdır. Mihrabın iki yanında ikisi büyük, ikisi küçük dört pirinç şamdan bulunuyordu. Ayrıca üç pencere ile aydınlatılmış son cemaat yerine de müezzin mahfilinde olduğu gibi ahşab bir merdivenle çıkılmakta idi. Son cemaat yerinin üstünde bulunan kadınlar mahfiline ise asma bir tahta merdivenle çıkılır.
Minare kapusu taş merdivenin üst başında fevkaanî imam meşrutasının yanındadır. Mescid kapusunun üzerindeki kitâbenin metni şudur:
Kıldı binâ hazreti Fâtih cennetmekân
Eylediler edâyi salât çok müslüman bir zaman
Bir zamandan sonra oldu çü...
⇓ Devamını okuyunuz...
Hadikatül Cevâmi şu malûmatı veriyor. “Bânisi Süzekci (Süzgeçci) Yusuf Efendidir; merkadi nâ mâlûmdur, mahallesi yokdur.”
Tahsin Öz “İstanbul Câmileri” isimli eserinde şunları yazıyor: “Fenerkapısı, Mürsel Paşa, İskele Caddesinde; cami Fatih zamanında yapılmış, mevcud kitâbeye nazaran XVIII. Yüzyılda Yusuf Yazıcı tarafından ihyâ edilmişdir. Kâgir ve fevkaanî bir binâ olup altında dükkânlar vardır. Tuğla minâresi ilk binâsına âiddir.”
Mürselpaşa Caddesi ile Feneriskelesi Caddesi kavuşağında olan fevkaanî mescide yirmi beş basamak taş merdivenle çıkılır. İbâdet sahnı kare plânlıdır; beş pencere ile aydınlatılmışdır. Müezzin mahfili zemine nisbetle yüksekde olup ahşab bir merdivenle çıkılır. Ahşab olan minberi ve vâiz kürsüsü yeşil ile beyaza boyanmışdır. Mihrabın iki yanında ikisi büyük, ikisi küçük dört pirinç şamdan bulunuyordu. Ayrıca üç pencere ile aydınlatılmış son cemaat yerine de müezzin mahfilinde olduğu gibi ahşab bir merdivenle çıkılmakta idi. Son cemaat yerinin üstünde bulunan kadınlar mahfiline ise asma bir tahta merdivenle çıkılır.
Minare kapusu taş merdivenin üst başında fevkaanî imam meşrutasının yanındadır. Mescid kapusunun üzerindeki kitâbenin metni şudur:
Kıldı binâ hazreti Fâtih cennetmekân
Eylediler edâyi salât çok müslüman bir zaman
Bir zamandan sonra oldu çün harâb ihrâk ile
Geldi bir ehli sahâvet yine okundu ezan
Bânii sânisi merhum Hacı Râşid oldu kim
Özge mâli hâlisinden çün yapıldı mescid (okunamadı)
İtmiş idi hizmet çok meskûkâtı şâhâne (de)
Bu âsârı hayrdan çok memnûn oldu ehli îman
Genci dilden doğdu cevher didi Bâdi tarihin
“Dilerin andan recâyı meskeni bâğı cinan.”
Kitâbenin yazısı, ifâdesi, imlâsı, vezgi gayet bozukdur. Tarih mücevher olup 1308 (1890 - 1891) yılını verir ki kitâbe taşında rakam ile de kaydedilmişdir. Mescid 1963 de yeni bir tâmir görmüşdür.
Hadikatül Cevâmide ilk bânisi Süzekci Yusuf Efendi adında bir zât gösterilmiş olmasına rağmen halk ağzında Fâtih Sultan Mehmede atfedile gelmişdir. Yine halk ağzında şirin bir de hikâyesi vardır. Bir gün pâdişah kayıkla denizden geçer iken Fener Kapusu muhâfızı neferlerin bu kale kapusunun üzerinde açıkda namaz kıldıklarını görmüş ve hemen o kapunun iç tarafında onlara bu mescidi yaptırtmış.
Tahsin Öz’ün Yusuf Yazıcı diye kaydettiği zât ile Süzekci Yusuf efendinin aynı kimse olması kuvvetle muhtemeldir, bu takdirde mescid XV. Yüzyılda Fatih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmış, XVIII. Yüzyılda Yusuf Efendi tarıfından tecdiden ihyâ edilmiş, bir yangında yandıkdan sonra XIX. Yüzyılda da Râşid Efendi tarafından tekrar yaptırılmış olur (1970, haziran).
Hakkı GÖKTÜRK
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Yazar/Üreten
Hakkı Göktürk
Kod
IAM100769
Tema
Yapı
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 10, sayfalar 5635-5636
Tema
Yapı
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.