Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
FEHMİ BEY (Hasan)
Geçen asır sonları ile asrımız başında yaşamış bir şair, muharrir ve mütercim; kereste ticareti ile meşgul Oflu Zaimzâde Midhat Efendi adında bir zâtin oğlu olup 1878 de babasının iş icabı oturduğu Varnada doğdu; oradaki Türk mekteblerinde okudu, 1890 da henüz 12 yaşında iken İstanbula gelerek imtihanla Mühendishâneye girdi, bu askerî okulun idâdî kısmını bitirip Harbiyenin İstihkâm bölümüne geçdiğinde asabî ve ruhî bir buhran geçirdi, askerî tıb meclisi karârı ile 1894 de Harbiyeden çıkarıldı, Defteri Hâkaanî (Tapu) de kâtib oldu. 1896 da Sultan Abdülhamide karşı meşrûtiyetci gizli cemiyete mensub olmakla suçlandı ve tevkif edildi, Taşkışla Dîvânı Harbî kararı ile 18 yaşında iken Trablusgarba sürüldü, orada bir sene kadar hapis yattıkdan sonra sâdece sürgün olarak kaldı, geçinmesi için de o vilâyetin tercüman muavinliği ile resmî vilâyet gazetesi muharrirliğine tâyin edildi. Aşırı heves ve gayreti ile otodidakt olan fransızca, italyanca, almanca, ingilizce, rusca, bulgarca, arabca ve farsca öğrenmişdi; Trablusgarbdan Mısıra kaçdı; Mısır Hidivliği yanında Osmanlı Devleti fevkalâde komiseri gazi Ahmed Muhtar Paşa tarafından himâye edildi, ünlü vezir pâdişahdan aldığı irâde ile Hasan Fehmi Beyi tamamen affettirerek tahsilini tamamlaması için 1898 de Mısırdan Viyanaya gönderdi; üç s...
⇓ Read more...
Geçen asır sonları ile asrımız başında yaşamış bir şair, muharrir ve mütercim; kereste ticareti ile meşgul Oflu Zaimzâde Midhat Efendi adında bir zâtin oğlu olup 1878 de babasının iş icabı oturduğu Varnada doğdu; oradaki Türk mekteblerinde okudu, 1890 da henüz 12 yaşında iken İstanbula gelerek imtihanla Mühendishâneye girdi, bu askerî okulun idâdî kısmını bitirip Harbiyenin İstihkâm bölümüne geçdiğinde asabî ve ruhî bir buhran geçirdi, askerî tıb meclisi karârı ile 1894 de Harbiyeden çıkarıldı, Defteri Hâkaanî (Tapu) de kâtib oldu. 1896 da Sultan Abdülhamide karşı meşrûtiyetci gizli cemiyete mensub olmakla suçlandı ve tevkif edildi, Taşkışla Dîvânı Harbî kararı ile 18 yaşında iken Trablusgarba sürüldü, orada bir sene kadar hapis yattıkdan sonra sâdece sürgün olarak kaldı, geçinmesi için de o vilâyetin tercüman muavinliği ile resmî vilâyet gazetesi muharrirliğine tâyin edildi. Aşırı heves ve gayreti ile otodidakt olan fransızca, italyanca, almanca, ingilizce, rusca, bulgarca, arabca ve farsca öğrenmişdi; Trablusgarbdan Mısıra kaçdı; Mısır Hidivliği yanında Osmanlı Devleti fevkalâde komiseri gazi Ahmed Muhtar Paşa tarafından himâye edildi, ünlü vezir pâdişahdan aldığı irâde ile Hasan Fehmi Beyi tamamen affettirerek tahsilini tamamlaması için 1898 de Mısırdan Viyanaya gönderdi; üç sene orada kalan genc adam (20-23 yaşlarında) Viyana Üniversitesi Hukuk ve İktisat Fakültelerini bitirdi ve Mısıra hâmisinin yanına dönerek Ahmed Muhtar Paşanın hususî kâtibi oldu, 1904 de Mısır Fevkalâde Komiserliği tahrirâtı ecnebiye kâtibliğine tâyin edildi, 1907 de komiserlik başkâtibi oldu, meşrûtiyetin ilânı ve İkinci Sultan Abdülhamidin tahtdan indirilmesi üzerine vazifesinden ayrılarak 1910 da İstanbula geldi; 1911 de Tebriz Başkonsolosluğuna, aynı yıl içinde Dâhiliye Nezâreti kalemi mahsus müdürlüğüne tâyin edildi; bu vazifede dört sene kadar kaldı, bir makaamında yüksek sesle şarkılar söylemeğe başladığı duyulunca tecennün ettiği anlaşıldı, akıl hastahanesine kaldırıldı ve onbeş gün sonra 17 ocak 1915 de orada öldü, Fatih türbesi haziresine defnedildi.
Mısırda iken ingilizceden “Çar” almancadan “Devleti Aliyyenin Za’fı ve Kuvveti”, italyancadan “Dehâ Nedir” isimli üç eser terceme etmiş ve kitab hâlinde yayınlanmışdı. Manzûmelerini de “Haclei Ebkâr” adı altında toplamış ve İstanbulda bastırmışdır.
Taşkın bir zekâya sahibdi, kabına sığamayan o zekâ nihâyet cinnete dönmüşdü. Evlenmemişdi, ancak 39 yıl süren ömrü boyunca muzdarib insan olarak yaşamışdı; manzûmelerinin çoğu ızdırâbının, o ruhî huzursuzluğunun ifâdeleri olmuşdur:
Gehî semâya bakub eşkimi nisâr ederim
Zelâm içinde geçen ömre inkisâr ederim
Gehî tulû’da sâhil nişin olup pürsûz
Bu bahri mihnetin âlâmını şümâr ederim
*
Nasıl çağırmayayım mevtimi muâvenete
*
Zevk ile rahat ile geçmedi hiç bir ânım
Ölmedim kurtulayım ben ne garib insânım
Bibl.: M.K. İnal, Son Asır Türk Şairleri
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM100716
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 10, pages 5605-5606
Bibliography Note
Bibl.: M.K. İnal, Son Asır Türk Şairleri
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.