Fâtihte kaymakamlık binâsı önündeki parkın ortasında bulunan bu anıt ilk Türk hava şehitlerinin hâtırasına izafeten Balkan Harbi sonunda ve Birinci Cihan Harbinden az evvel yapılmışdır. Hâtıraları bir anıtla tâzîz edilen ilk hava şehidlerimiz pilot yüzbaşı Fethi Bey, pilot üsteğmen Nuri Bey ve makinist asteğmen Sadık Beydir (Bu isimlere bakınız. Kendilerine İstanbuldan Kahireye uçma görevi verilmiş olan Fethi ve Sadık Beylerin idaresindeki askerî uçak Beyrut ve Şam’a uğramış, Kudüs yakınlarında düşerek parçalanmışdı. Onların arkasından yola çıkan Nuri ve İsmail Hakkı Beylerin uçağı ise Kudüsten sonra Yafa’ya inmeğe muvaffak olmuşdu. Fakat bu uçak da Yafa'dan kalktıktan sonra düşmüştü. Bu sırada İsmail Hakkı Bey kurtulmuşsa da Nuri Bey şehid olmuştur. Bu üç hava şehidi Şamda, Selâhattin Eyyubî’nin türbesine gömülmüş, İstanbulda Fâtihte bir şehitler anıt yapılmışdır. Anıt, etraftan görünebilecek şekilde, hafifçe yüksek yeşil bir sâhanın ortasındadır. Her kenarında dörder tane babanın bulunduğu mermer bir korniş, âbideyi çepçevre kuşatmaktadır. Bunun içerisinde ve hafif bir tümsek hâlinde yükselen yeşil sâhanın üzerine de anıtın kaidesi oturtulmuştur. Âbide yekpâre beyaz mermerden bir sütundur; bâzı yerlerine de mâdeni parçalar ilave edilmiştir. Kaaide kısmının köşeleri iri babalarl...

Fâtihte kaymakamlık binâsı önündeki parkın ortasında bulunan bu anıt ilk Türk hava şehitlerinin hâtırasına izafeten Balkan Harbi sonunda ve Birinci Cihan Harbinden az evvel yapılmışdır. Hâtıraları bir anıtla tâzîz edilen ilk hava şehidlerimiz pilot yüzbaşı Fethi Bey, pilot üsteğmen Nuri Bey ve makinist asteğmen Sadık Beydir (Bu isimlere bakınız. Kendilerine İstanbuldan Kahireye uçma görevi verilmiş olan Fethi ve Sadık Beylerin idaresindeki askerî uçak Beyrut ve Şam’a uğramış, Kudüs yakınlarında düşerek parçalanmışdı. Onların arkasından yola çıkan Nuri ve İsmail Hakkı Beylerin uçağı ise Kudüsten sonra Yafa’ya inmeğe muvaffak olmuşdu. Fakat bu uçak da Yafa'dan kalktıktan sonra düşmüştü. Bu sırada İsmail Hakkı Bey kurtulmuşsa da Nuri Bey şehid olmuştur. Bu üç hava şehidi Şamda, Selâhattin Eyyubî’nin türbesine gömülmüş, İstanbulda Fâtihte bir şehitler anıt yapılmışdır. Anıt, etraftan görünebilecek şekilde, hafifçe yüksek yeşil bir sâhanın ortasındadır. Her kenarında dörder tane babanın bulunduğu mermer bir korniş, âbideyi çepçevre kuşatmaktadır. Bunun içerisinde ve hafif bir tümsek hâlinde yükselen yeşil sâhanın üzerine de anıtın kaidesi oturtulmuştur. Âbide yekpâre beyaz mermerden bir sütundur; bâzı yerlerine de mâdeni parçalar ilave edilmiştir. Kaaide kısmının köşeleri iri babalarla sınırlandırılmış, aralarında kalan hafif içerlek satıhlar da kıvrık dallar ile rûmileri andıran dekoratif şekiller doldurulmuştur. Bu kaidenin üzerine her kenarında geniş dairelerin yer aldığı gövde oturtulmuşdur. Âbidenin cadde ile kaymakamlık binası tarafına bakan cephelerindeki dairelerin içlerine kıvrık dallar ve rûmileri andıran şekiller işlenmiştir. Diğer cepheler ise bunlara göre oldukça değişiktir. İçleri tamamen mâden olan bu dairelerden birisinde kabartma olarak sarılmış iki bayrak, Beyazıd kulesi ile eski Harbiye Nezaretinin kapısı ve bunların üzerinde uçan bir uçak görülmektedir. Fâtih Camii etrafındaki cephede ise kartuşlar içerisine alınmış bir kitâbe vardır. Bu kitâbede şunlar yazılıdır: “Hüvelbâki Yüzbaşı Fethi Efendi Topçu mülâzimi evveli Sâdık Efendi Topçu mülâzimi sânisi Nuri Efendi” Ayrıca kitâbenin iki yanında da 1130 (M. 1911) ve 1332 (M. 1913) tarihleri yazılmıştır. Gövdenin üzerine silmeli konkav bir torus oturtulmuştur; bunu âbidenin ucu kırık sütun şeklindeki yuvarlak kısmı tâkib etmektedir. Ayrıca yuvarlak kısmın üzerinde de arabesk motifleriyle süslenmiş iki mâdeni bilezik vardır. Bu bileziklerden alttaki daha kalındır; altdakine mâdeni bir defne dalı ilâve edilmiştir. Fâtih Şehitler Âbidesinde her yıl 15 Mayıs günü bir tören tertip edilmektedir. Böylece ilk üç hava şehidimizin yanı sıra bütün hava şehitleri de burada anılmaktadır; bu törene askerî birliklerin yanı sıra okullar da katılmaktadır. Fethi Beyin uçağının adı “Muâveneti Millîye”, Nuri Beyin uçağının adı da “Prens Celâleddin” idi. Âbidenin mimârını tesbit edemedik; fakat Âbidei Hürriyeti yapmış olan Mimar Muzaffer Beyin eseri olabilir. Bibl.: Hâlid Eraktan, Not; Erdem Yücel, Not. Fâtih Tayyâre Şehidleri Âbidesi (Resim: Sabih Büyükerbil)