Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Gurebâ Hospital article
GUREBÂ HASTAHÂNESİ – Kuruluşundaki adı ile “Gurebâyi Müslimin Hastahânesi”; tarihçesini Türk Ansiklopedisinden alıyoruz :
İstanbulda Şehremini semtinde Yenibağçe Çayırı mevkiindedir.İkinci Mahmudun zevcesi ve Sultan Abdülmecidin anası hayır sever insan Bezmiâlem Vâlide Sultan tarafından şahsî servetini vakfetme yolu ile yaptırılmışdır (B.:Bezmiâlem Vâlidesultan,cild 5,sayfa 2732).
24 rebiülevvel 1261(milâdî 2 nisan 1845) cuma günü camii ve çeşmesi ile birlikde hizmete açılmışdır.O tarihe kadar sağlık kurumlarının adları Şifâhâne,Dârüşşifâ,veya Bîmarhâne olduğuna göre “Hastahâne” adı ilk defa olarak bu yeni müessesede kullanılmışdır.Hastahânenin bugünkü resmî adı “Yenibağçe Vakıf Gurebâ Hastahânesidir.
Hastahânenin açılışından iki yıl sonra tanzim edilmiş olan vakfiyrsinde , kurumun gurebâyi müslimîne tahsis edilmiş olduğu bir kaç kere belirtilmektedir, ve “gurebâ ve fıkarânın parasız tedâvi ve timar edilmesi” de bugüne kadar uygulanan esasları teşkil eden “şartı vâkıf” lardan biridir.
Vakfiyeyi hazırlayan heyetin başında bulunan vâlidesultan kethüdâsı ve Darbhânei Âmire Nâzırı Mehmed Tahir Bey,aynı zamanda evkaf nâzırı olduğundan,açılan hastahânenin nâzırlığını da yapmış,onun ölümünden sonra da hastahâne,“avkafı mazbûtadan” olduğundan,idâre bakımından doğrudan doğruya evkaf nâzır...
⇓ Read more...
GUREBÂ HASTAHÂNESİ – Kuruluşundaki adı ile “Gurebâyi Müslimin Hastahânesi”; tarihçesini Türk Ansiklopedisinden alıyoruz :
İstanbulda Şehremini semtinde Yenibağçe Çayırı mevkiindedir.İkinci Mahmudun zevcesi ve Sultan Abdülmecidin anası hayır sever insan Bezmiâlem Vâlide Sultan tarafından şahsî servetini vakfetme yolu ile yaptırılmışdır (B.:Bezmiâlem Vâlidesultan,cild 5,sayfa 2732).
24 rebiülevvel 1261(milâdî 2 nisan 1845) cuma günü camii ve çeşmesi ile birlikde hizmete açılmışdır.O tarihe kadar sağlık kurumlarının adları Şifâhâne,Dârüşşifâ,veya Bîmarhâne olduğuna göre “Hastahâne” adı ilk defa olarak bu yeni müessesede kullanılmışdır.Hastahânenin bugünkü resmî adı “Yenibağçe Vakıf Gurebâ Hastahânesidir.
Hastahânenin açılışından iki yıl sonra tanzim edilmiş olan vakfiyrsinde , kurumun gurebâyi müslimîne tahsis edilmiş olduğu bir kaç kere belirtilmektedir, ve “gurebâ ve fıkarânın parasız tedâvi ve timar edilmesi” de bugüne kadar uygulanan esasları teşkil eden “şartı vâkıf” lardan biridir.
Vakfiyeyi hazırlayan heyetin başında bulunan vâlidesultan kethüdâsı ve Darbhânei Âmire Nâzırı Mehmed Tahir Bey,aynı zamanda evkaf nâzırı olduğundan,açılan hastahânenin nâzırlığını da yapmış,onun ölümünden sonra da hastahâne,“avkafı mazbûtadan” olduğundan,idâre bakımından doğrudan doğruya evkaf nâzırı olan zâtin nezaretine verilmişdir.Fennî nezaretine ise Hekimbaşı Efendi memur edilmişdir.
Hastahânede bulunan gerekli eczâ,âletler,eşyâ ile hekimlerin ve cerrahların tâyin ve azilleri konusunda doğrudan Hekimbaşı söz sâhibi olmuş,daha sonra da bu “ vazifei fennîye” Mektebi Tıbbiyei Mülkiye Meclisine verilmişdir.Hastahânenin hekimleri,cerrahları ve eczâcıları başhekimin inhâsı ile ve adı geçen meclisin tasdiki ile tâyin olunmuş,hastahânenin müdürü evkaf idâresine karşı iç yönetimden sorymlu bulunmuşdur.
Hastahânenin o zamanın bilgi ve inançlarına göre düzenlenmiş olan yönetim tüzüğü bugünkü görüşlerin çoğunu içine alan mükemmel bir belge denilebilecek bir belgedir.Hastaların kabul ve tedâvi şartları bile en ince noktalarına kadar tesbit edilmişdir.
Hastahânenin ilk kadrosunda maaş baremindeki derecelerine göre şu personel vardır :
Müdür,birinci hekim,ikinci hekim,birinci cerrah,birinci eczacı,ikinci cerrah,ikicni eczacı,sülükcü,havanzen(havancı),iki kâtib,maaş müvezzii(maaş dağıtan), vekilharç,vekilharç yamağı,4 aşcı,baş hademe,30 hademe,berber,2 kapucu.
Bunlardan cerrahlar ve eczacılar mektebsizdir (çıraklıkdan yetişmiş),yalnız iki hekim tıb öğrenimi görmüşlerdir,Tophâneden çıkmışlardır.
Çalışma geceli gündüzlüdür.Ancak evli olan hekimler haftada üç gece evlerine çıkabilirler.
İlk kuruluşunda hastahânede 12 koğuşa dağıtılmış 210 yatak vardı.1894 yılındaki depremden büyük zarar gören hastahânenin onarımı bir yıl sürmüş,bu süre içinde hastalar Okmeydanında yaptırılan paviyonlarda barındırılmışdır.
1892 yılından itirâren hastahânede ihtisas şubaleri ve koğuşları kurulmaya başlamış,ve zamanla göz,cerrâhî,kulak,deri ve firengi,çocuk hastalıkları,ortopedi,üroloji,röntgen şubeleri açılmışdır.
Hastahâne 1 mayıs 1924 de yine vakıflar büdçesine dahil olmakla beraber , Sihhat ve İctimâî Muavenet Vekâletine devredilmiş ve bu vekâlete bağlı sağlık kurumları gibi yönetilmeye başlamışdır.1924-1925 öğretim yılında Haydarpaşa Tıb Fakültesinin 4 ve 5.sınıflarından 50 öğrenci alınmış,artık öğretim görevi de yüklenen bu hastahânelere birer profesör başhekim atanmış atanması uygun görülmüş, bu arada Gurebâ Hastahânesine de Süleyman Nûman Paşa başhekim olmuşdur.
1933 de Istanbul Üniversitesinin yeniden kurulması ile Tıb Fakültesi klinikleri hastahânelere dağıtılınca Gurebâ Hastahânesinin payına da İkinci Dâhiliye,Kulak-Burun-Boğaz ve Deri ve Firengi klinikleri düşmüş ve eski binaya yerleşmişdir( Zamanımızda Aşağı Gurebâ denilen eski binâ ).
Tıb Fakültesi kliniklerinin Yukarı Gurebâ (yeni yapılan binâlara) paviyonlarına yıllarca süren yerleşmeleri sırasında ,Vakıflar İdâresi ile Üniversite arasında varılan anlaşmalar uyarınca,Tıp Fakültesinin daha başka klinikleri de uzun bir süre eski Gurebâdan yararlanmışdır.
Hastahâne 26 eylül 1956 tarihinde Sağlık Bakanlığından tamamen ayrılarak her yönü ile Vakıfla İdâresine geçmişdir.
Gurebâyi Müslimin Hastahânesinde kuruluşundan itibaren hizmet görmüş olan başhekimler şunlardır :
1.Miralay Ahmed Bey
1845-1873
2.Ferik Ahmed Paşa
1873-1909
3.Hüseyin İhsan Paşa
1909-1911
4.Necmeddin Ârif Bey
1911-1918
5.Dr.Neşet Osman Usman
1918-1921
6.Müderris Süleyman Nûman Paşa
1923-1924
7.Dr.Ömer Lütfi Eti
1925-1943
8,Dr.Şükrü Derviş Aykın
1943-1944
9.Dr.Nüzhet Çevik
1944-1946
10.Dr.Sedad Erman
1946-1952
11.Dr.Sezai Konukgil
1952-1955
12.Dr,Necmeddin Ülker
1955-1956
13.Dr.Ali Eşref Gürsel
1956-1960
14.Dr.Tarik Özerengin
1960-1967
15.Dr.Seyfi Nazım Basa
1967.
Türk Ansiklopedisinde bu güzel tarihçe (138.fasikül 1969) maalesef bir imzâ taşımamaktadır.
Theme
Building
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
G6A011
Theme
Building
Subject
Gurebâ Hastahânesi, Gurebâ Hospital, Şehremini, Yenibağçe Çayırı, Yenibağçe Meadow, Yenibahçe Çayırı, Yenibahçe Meadow, Yenibağçe Mahmud II (Sultan), Abdülmecid I (Sultan), Bezmiâlem Valide Sultan, Mehmed Tahir Bey, Hekimbaşı Efendi, Süleyman Numan Paşa, Numan Pasha, Miralay Ahmed Bey, Ahmed Paşa, Ahmed Pasha, Hüseyin İhsan Paşa, Hüseyin İhsan Pasha, Necmeddin Arif Bey, Neşet Osman Usman, Süleyman Numan Paşa, Süleyman Numan Pasha, Ömer Lütfi Eti, Şükrü Derviş Aykın, Nüzhet Çevik, Sedad Erman, Sezai Konukgil, Necmeddin Ülker, Ali Eşref Gürsel, Tarık Özerengin, Seyfi Nazım Basa, Doktor, Doctor
Type
Document
Format
Typewriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Gu chapter of Istanbul Encyclopedia
Note
Typewriting on paper
See Also Note
Bezmiâlem Vâlidesultan, cild 5, sayfa 2732
Bibliography Note
Türk Ansiklopedisi
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Building
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.