Âlim, şair, musikişinas son büyük mevlevî şeyhlerinden biri; Beşiktaş Mevlevihânesi şeyhi Yenişehirli Hasan Nazif Dede Efendinin oğludur, hicrî 1270 (M. 1853) de Beşiktaşda o mevlevihânede doğdu; 1278 (1861) de babasının ölümü üzerine henüz 8 yaşında iken şeyh oldu. Hacı Raşid Dede Efendi de çocuk şeyhe nâib tâyin edildi. 1863 de Beşiktaş Mevlevihânesi yanındaki Beşiktaş Sahilsarayına ilhak edilerek Mevlevihâne Maçkaya, 1873 de Maçkadan Eyyubsultanda Bahâriyede deniz kenarında iki yalıya nakledildi; bu suretle Bahâriye Mevlevihânesi kurulmuş oldu ki şeyhi Hüseyin Fahreddin Dede o tarihde 20 yaşında bir genc idi (B.: Beşiktaş Mevlevîhânesi, cild 5, sayfa 2585; Bahâriye Mevlevihânesi, cild 4, sayfa 1854). Devrin en değerli hocalarından hususî tahsil gördü, bu arada Magnisalı Hüseyin Hilmi Efendiden arabca, Abdülfettah Belhî Efendiden de farsca öğrendi; eniştesi son büyük divan şâirlerinden Yenişehirli Avni Beyden (B.: Avni Bey, Yenişehirli, cild 3, sayfa 1351) tasavvuf ve edebiyat tahsil etti; bu arada otodidakt olarak da merâmını ifâde edebilecek ve okuduğunu anlayacak kadar Fransızca öğrendi. Güzel bir yüze sâhib, sohbeti tatlı, gaayet güzel ney üfledi; Bahâriye Mevlevihânesi İstanbulun en seçkin sîmâlarının toplandığı bir edebiyat ve sanat mahfili oldu. Ney üflemesini Neyzen Yus...

Âlim, şair, musikişinas son büyük mevlevî şeyhlerinden biri; Beşiktaş Mevlevihânesi şeyhi Yenişehirli Hasan Nazif Dede Efendinin oğludur, hicrî 1270 (M. 1853) de Beşiktaşda o mevlevihânede doğdu; 1278 (1861) de babasının ölümü üzerine henüz 8 yaşında iken şeyh oldu. Hacı Raşid Dede Efendi de çocuk şeyhe nâib tâyin edildi. 1863 de Beşiktaş Mevlevihânesi yanındaki Beşiktaş Sahilsarayına ilhak edilerek Mevlevihâne Maçkaya, 1873 de Maçkadan Eyyubsultanda Bahâriyede deniz kenarında iki yalıya nakledildi; bu suretle Bahâriye Mevlevihânesi kurulmuş oldu ki şeyhi Hüseyin Fahreddin Dede o tarihde 20 yaşında bir genc idi (B.: Beşiktaş Mevlevîhânesi, cild 5, sayfa 2585; Bahâriye Mevlevihânesi, cild 4, sayfa 1854). Devrin en değerli hocalarından hususî tahsil gördü, bu arada Magnisalı Hüseyin Hilmi Efendiden arabca, Abdülfettah Belhî Efendiden de farsca öğrendi; eniştesi son büyük divan şâirlerinden Yenişehirli Avni Beyden (B.: Avni Bey, Yenişehirli, cild 3, sayfa 1351) tasavvuf ve edebiyat tahsil etti; bu arada otodidakt olarak da merâmını ifâde edebilecek ve okuduğunu anlayacak kadar Fransızca öğrendi. Güzel bir yüze sâhib, sohbeti tatlı, gaayet güzel ney üfledi; Bahâriye Mevlevihânesi İstanbulun en seçkin sîmâlarının toplandığı bir edebiyat ve sanat mahfili oldu. Ney üflemesini Neyzen Yusuf Paşadan öğrenmişdi (B.: Yusuf Paşa, Neyzen; Said Dede Efendi, Neyzen). Musiki bilgisini mevlevihâneden almışdı, ayrıca devrin iki büyük üstâdı Mutafzâde Ahmed Efendi ile Zekâi Dede Efendiden de feyz almışdı. Âyini şerifler, ilâhiler ve şarkılar bestelemişdir. Şiirleri derviş duygusu ile yazılmışdır, divan tarzının vezin hatâları, tasannû soğuklukları bulunmayan güzel örnekleridir. 1911 de vefât etdi ve Bahâriye Mevlevihânesinde defnedildi. Devrin ünlü şâirlerinden Üsküdarlı Talât Beyin yazdığı ölüm tarihi: Vâsıl ola cemâle, vâsıl ola cemâle Gitti Hüseyin Efendi Dergâhı Zülcelâle. Bestelediği saz eserlerinden “Acemaşîran Âyini”, “Dügâh Peşrevi”, “Müstear Sazsemâîsi” ve “Hüseyni Sazsemâîsi” birer şâhaserdir. Sûzidil makaamında şu ağırdüyek şarkısı güzel eserlerinden biridir: Kimse bilmez çekdiğim derdi dili cânım bilir Giryei şeb tâ be subhu çeşmi giryânım bilir Hak bilir fâş etmedim esrârı aşkı kimseye Ânı bir abdî fakirin bir de sultânım bilir. Nedim’in şu meşhur şarkısını da Hisarbûselik makaamında bestelemişdir: Yetmez mi sana bisterü bâlin kucağım Serd oldu havâ çıkma koyundan kuzucâğım Âteşlik ider sana şu sînemdeki dâğım Serd oldu havâ çıkma koyundan kuzucâğım Kızı Fatma Fasiha Hanımın ölümü üzerine şarkı tarzında üç kıt’alık bir mersiyesi vardır, aşağıdaki satırlar o mersiyenin son kıtasıdır: Yavrucağım nüh felek insü melek ağlar sana Şimdi bîçâre gönül cûler misâli çağlıyor Vâlidin Gahriyi sor sensiz ne hal oldu ana Yâdı geysûyi siyâhın ile kaare bağlıyor. H. Fahreddin Dede (Resim: Sabiha Bozcalı)