“Eyyubsultan Câmii Kebir Hamamı” ve “Fâtih Sultan Mehmed Hamamı” isimleri ile de anılır. Eyyubsultandan Bahâriyeye giden caddenin hemen başında sol koldadır. Evliyâ Çelebi: “Fâtih Sultan Mehmed binâsıdır, suyu gayet lâtifdir; erkek ve kadınlar için çifte hamamdır, hastalar girse, Fâtih Sultan Mehmedin nefesleri eseri şifâ bulurmuş” diyor. Hicrî 1147 (M. 1734) de tanzim edilmiş hamam müstahdemleri sicil defterinde bu hamamın erkekler kısmında 12 dellâk, 7 natır ve 1 külhancının çalıştığı, külhanında barınır 8 hammal (külhanbeyi; B.: Külhan Beyi) bulunduğu kayıdlıdır. Dellâk ve natır 19 nefer hamam uşağının çalışdığı bir hamam büyük ve çok işlek çarşı hamamı demekdir. Geçen asır sonlarında yaşamış kalender şâirlerden Nebil Kaptan, bu hamamın dellâklerinden bir genci şu manzûme ile övmüşdür: Yûsufi Mısrî ile elhak doğmuşdur ikiz Bir dellâki pâk gördük Türbe Hammâmında biz Sarub siyeh fûtesin çıktı şâhım meydâne Şûlei hüsnü ânın etti hammâmı lebriz Siyah çerde bir acem güzeli Fîruz Ali Hâki pâki o şûhin ya Şîrazdır ya Tebriz Ekrem Hakkı Ayverdi “Fâtih Devri Mimârîsi” isimli eserinde şu satırları yazmakla yetinmişdir: “Eyyubda câmiin garbında bir çift hamamdır. Camekân kısımları, bir çok hamamlarda olduğu gibi tamâmen değişik ev manzarası almışlardır. Hamam da sıkışık bir sahada ka...

“Eyyubsultan Câmii Kebir Hamamı” ve “Fâtih Sultan Mehmed Hamamı” isimleri ile de anılır. Eyyubsultandan Bahâriyeye giden caddenin hemen başında sol koldadır. Evliyâ Çelebi: “Fâtih Sultan Mehmed binâsıdır, suyu gayet lâtifdir; erkek ve kadınlar için çifte hamamdır, hastalar girse, Fâtih Sultan Mehmedin nefesleri eseri şifâ bulurmuş” diyor. Hicrî 1147 (M. 1734) de tanzim edilmiş hamam müstahdemleri sicil defterinde bu hamamın erkekler kısmında 12 dellâk, 7 natır ve 1 külhancının çalıştığı, külhanında barınır 8 hammal (külhanbeyi; B.: Külhan Beyi) bulunduğu kayıdlıdır. Dellâk ve natır 19 nefer hamam uşağının çalışdığı bir hamam büyük ve çok işlek çarşı hamamı demekdir. Geçen asır sonlarında yaşamış kalender şâirlerden Nebil Kaptan, bu hamamın dellâklerinden bir genci şu manzûme ile övmüşdür: Yûsufi Mısrî ile elhak doğmuşdur ikiz Bir dellâki pâk gördük Türbe Hammâmında biz Sarub siyeh fûtesin çıktı şâhım meydâne Şûlei hüsnü ânın etti hammâmı lebriz Siyah çerde bir acem güzeli Fîruz Ali Hâki pâki o şûhin ya Şîrazdır ya Tebriz Ekrem Hakkı Ayverdi “Fâtih Devri Mimârîsi” isimli eserinde şu satırları yazmakla yetinmişdir: “Eyyubda câmiin garbında bir çift hamamdır. Camekân kısımları, bir çok hamamlarda olduğu gibi tamâmen değişik ev manzarası almışlardır. Hamam da sıkışık bir sahada kalmışâır. Hâli faaliyetdedir.” (1953). Kendine mahsus bir plânı olan güzel ve Türk İstanbulun en eski hamamlarından biridir. Yirmi yıldan beri kirâcısı Tokatlı Bay Mehmed Coşkun tarafından işletilmektedir, mülk sâhibi Salâh Elmasoğludur. (B. Coşkun) baba mesleği olarak hamamcı olup Beykoz ve Alibey Köyü hamamlarını da işletmekte idi. Erkekler kısmında camekândan kubbeli bir soğukluğa girilir; sağ tarafda boydan boya mermer bir peyke, sol tarafda da kapuları ayrı ayrı üç ot yeri ile iki ayak yolu vardır; tam karşıda da duvar içinde bir çeşmecik bulunmaktadır. Harâre kapusu, bu çeşmenin bulunduğu duvarda sağ taraftadır. Harâre, asıl yıkanma yeri, göbek taşının bulunduğu müstakil planlı büyükce bir sahn ile üç halvetden mürekkebdir. Halvetlerden biri sağda, soğukluğun yanına düşer, soğuk halvetdir, diğer iki halvet de onun karşısında iki sıcak halvetdir; halvetlerin üçü de dörder kurnalıdır. Müstatil planlı göbek taşı sahnı iki yanından birer kemerle üçe bölünmüşdür, kurnalar bu kemerlerin gerisinde kalmış, sağlı sollu üçerden altı kurnadır; ışığı, orta kısmı örten kubbenin tepe camları ile kendi üstlerine rastlayan birer tepe camından alırlar. Göbek taşında müstatil şekillidir. Kadınlar kısmının soğukluğu hamamın en geniş yeridir; tonos kemerle örtülmüş olup sağ tarafda boydan boya bir mermer peyke vardır. Yine sağda dar ve uzunca bir koridor ile tek göz ayak yoluna gidilir. Camekândan girildiğine göre tek kurnalı küçücük bir soğuk halvet vardır. Sol tarafta olan kapudan harareye girilir; harâre, müstatil planlı bir sahn ile üç kurnalı bir sıcak halvetden mürekkebdir. Müstatil planlı sahn, erkekler kısmındaki göbek taşı sahnın küçük tâdil görmüş benzeridir, şöyle ki, göbek taşı yokdur, altı kurnası da fır dolayı duvarlar boyunca dağılmışdır. Eyyubsultan Türbe Hamamı, Türk hamam yapısı san’atının titiz dikkatle korunması gereken ve benzeri olmayan bir san’at eseridir. Çifte hamamın camekân yapılarının ortasında bir göz dükkân, mülk sâhibi tarafından bir kahveciye kiralanmış bulunuyordu; kadınlar hamamının camekânının üst kısmı da kahvehânenin üst salonu olmuşdu (1969, ağustos). Eyyubsultan Türbe Hamamı (Plân: R.E.K.)