Entries
		Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
	Volumes
		Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
	Archive
		Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
	Discover
		Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
	ETEK ÖPMEK
					
					
									Eski muâşeret âdâbımızda tâzim yerinde, el öpme derecesine yükselmemiş olanlar tarafından etek öpülürdü; M. Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde halk ağzı deyim olarak aldığı bir maddede: “Eskiden köle ve cariyelerle ictimâî mevkileri aşağı olanlar efendileri ile büyüklerin elbisesinin eteğini öperlerdi; mecaz yolu ile tabasbus mânâsına da gelir; aynı anlamda eteklemek de denilirdi” diyor.
Etek öpmek, merâsimde, bayram tebriklerinde devlet protokoluna girmiş ve kimlerin etek öpecekleri tesbit edilmişdi.
Büyüklerin huzuruna çıkıldıkda etek öpme o derece de sûiistîmâl edilmişdi ki, etek öpmekle kalınmamış hicrî 1262 milâdî 1846 da etek öpmek devlet protokolundan çıkarıldı; vak’anüvis Lütfi Efendi şöylece kaydediyor: “... devlet memurlarına umumî tenbihler üzerine matbû varakalar dağıtıldı. Yaltaklanma ve koltuklama, dalkavukluk yolunda yer öpmek, minder saçaklarına ve eteklere taparcasına sarılıp yüz sürmek gibi mezmum, pis, çirkin hallerin terk edilmesi, devlet adamlarının ve büyük memurların meclis ve huzurlarına çıkan ziyaretçilerin ve iş sahiplerinin yalnız bir temannâ ile iktifâ etmeleri tenbih edildi.”
Etek öpme zamanımızda tamâmen terkedilmişdir.
Yahya Kemal, Lâle Devri tasviri yolunda yazdığı bir gazelinde dilber bir kadının yerde sürünen eteğ...
								⇓ Read more...
								
									Eski muâşeret âdâbımızda tâzim yerinde, el öpme derecesine yükselmemiş olanlar tarafından etek öpülürdü; M. Zeki Pakalın “Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri” isimli eserinde halk ağzı deyim olarak aldığı bir maddede: “Eskiden köle ve cariyelerle ictimâî mevkileri aşağı olanlar efendileri ile büyüklerin elbisesinin eteğini öperlerdi; mecaz yolu ile tabasbus mânâsına da gelir; aynı anlamda eteklemek de denilirdi” diyor.
Etek öpmek, merâsimde, bayram tebriklerinde devlet protokoluna girmiş ve kimlerin etek öpecekleri tesbit edilmişdi.
Büyüklerin huzuruna çıkıldıkda etek öpme o derece de sûiistîmâl edilmişdi ki, etek öpmekle kalınmamış hicrî 1262 milâdî 1846 da etek öpmek devlet protokolundan çıkarıldı; vak’anüvis Lütfi Efendi şöylece kaydediyor: “... devlet memurlarına umumî tenbihler üzerine matbû varakalar dağıtıldı. Yaltaklanma ve koltuklama, dalkavukluk yolunda yer öpmek, minder saçaklarına ve eteklere taparcasına sarılıp yüz sürmek gibi mezmum, pis, çirkin hallerin terk edilmesi, devlet adamlarının ve büyük memurların meclis ve huzurlarına çıkan ziyaretçilerin ve iş sahiplerinin yalnız bir temannâ ile iktifâ etmeleri tenbih edildi.”
Etek öpme zamanımızda tamâmen terkedilmişdir.
Yahya Kemal, Lâle Devri tasviri yolunda yazdığı bir gazelinde dilber bir kadının yerde sürünen eteğini merdivenlere öpdürüyor:
Merdivenler bûsişi nermin dâmâniyle mes
İndi bin işveyle bir kâşânei fağfûrdan
Geçen asır sonlarında yaşamış kalender halk şâiri Üsküdarlı Âşık Râzi de bu deyimi Tophânede seyyar berberlik yapan bir nevcivanın tasviri yolunda yazdığı şu manzûmesinde kullanmışdır:
Bir tâze civan sevdim Tophânenin dilberi
Pâ bürehne şehbazım pırpırılar serveri
Kalenderiz çul çaput atlas dibâ dediğin
At yüzünden hicâbı gel çıplağım sen beri
Etek öper kul değil ayak öper âşıkız
Bûsi pâye izin ver şâhım ayak berberi
								
							Theme
							Folklore
						Contributor
							
						Type
							Page of encyclopedia
						Share
							X
									FB
									
								Links
							→ Rights Statement
								→ Feedback
								
							Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
														
						TÜM KAYIT
						Identifier
						IAM100311
					Theme
						Folklore
					Type
						Page of encyclopedia
					Format
						Print
					Language
						Turkish
					Rights
						Open access
					Rights Holder
						Kadir Has University
					Description
						Volume 10, pages 5387-5388
					Theme
						Folklore
					Contributor
						
					Type
						Page of encyclopedia
					Share
						X
								FB
								
							Links
						→ Rights Statement
							→ Feedback
						Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
						
					
