Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
ESAD EFENDİ (Sâlihzâde Ahmed)
XVIII. yüz yılın ikinci yarısı ile XIX. yüz yıl başının seçkin ulemâsından, Osmanlı şeyhülislâmlarının doksanbeşincisi; Şeyhülislâm Mehmed Sâlih Efendinin oğludur, çok sağlam bir tahsil ile yetişmişdi; müderrislik ve kadılıklarda bulunarak yolu ile yükselmiş, 1205 (1790 - 1791) de Anadolu Kadıaskeri, 1208 (1793 - 1794) de Rumeli Kadıaskeri, 1218 (1803 - 1804) de şeyhülislâm olmuşdu; aydın kafası ile o an yüksek ilmiye makaamında inkılâbcı pâdişâh Üçüncü Sultan Selim’in en samimî yardımcılarından biri olmuş, tâlimli asker ocağı Nızâmı Cedid’in kurulmasında hiç bir şer’î engel olmadığını beyan eden fetvâyı tereddüd etmeden vermişdi, ve Kabakcı ayaklanmasına kadar üç buçuk yıl bir adâlet timsâli olarak makaamında kalmışdı, ve o kanlı ihtilâl içinde azledilmişdir. Dördüncü Sultan Mustafa’ya karşı Âlemdar Mustafa Paşa’nm saltanat darbesinden sonra İkinci Sultan Mahmud tarafından 22 cemâziyelâhir 1223 (15 Ağustos 1808) de ikinci defa olarak şeyhülislâmlığa getirilmiş, bu sefer de Âlemdar Paşa’yı desteklemişdi. Diktatör sadırâzamın bir gece Yeniçerilerin Bâbıâliye yapdığı kanlı ve ateşli baskında telef olması üzerine bu aydın ilim adamının da Yeniçeriler tarafından öldürülmesinden korkulmuş, 3 şevval 1223 (22 kasım 1808) de azledilmişdir (B.: Âlemdar Paşa Vak’ası, cild 2, sayfa 596). Mü...
⇓ Devamını okuyunuz...
XVIII. yüz yılın ikinci yarısı ile XIX. yüz yıl başının seçkin ulemâsından, Osmanlı şeyhülislâmlarının doksanbeşincisi; Şeyhülislâm Mehmed Sâlih Efendinin oğludur, çok sağlam bir tahsil ile yetişmişdi; müderrislik ve kadılıklarda bulunarak yolu ile yükselmiş, 1205 (1790 - 1791) de Anadolu Kadıaskeri, 1208 (1793 - 1794) de Rumeli Kadıaskeri, 1218 (1803 - 1804) de şeyhülislâm olmuşdu; aydın kafası ile o an yüksek ilmiye makaamında inkılâbcı pâdişâh Üçüncü Sultan Selim’in en samimî yardımcılarından biri olmuş, tâlimli asker ocağı Nızâmı Cedid’in kurulmasında hiç bir şer’î engel olmadığını beyan eden fetvâyı tereddüd etmeden vermişdi, ve Kabakcı ayaklanmasına kadar üç buçuk yıl bir adâlet timsâli olarak makaamında kalmışdı, ve o kanlı ihtilâl içinde azledilmişdir. Dördüncü Sultan Mustafa’ya karşı Âlemdar Mustafa Paşa’nm saltanat darbesinden sonra İkinci Sultan Mahmud tarafından 22 cemâziyelâhir 1223 (15 Ağustos 1808) de ikinci defa olarak şeyhülislâmlığa getirilmiş, bu sefer de Âlemdar Paşa’yı desteklemişdi. Diktatör sadırâzamın bir gece Yeniçerilerin Bâbıâliye yapdığı kanlı ve ateşli baskında telef olması üzerine bu aydın ilim adamının da Yeniçeriler tarafından öldürülmesinden korkulmuş, 3 şevval 1223 (22 kasım 1808) de azledilmişdir (B.: Âlemdar Paşa Vak’ası, cild 2, sayfa 596). Müverrih Cevdet Paşa şöyle yazıyor: «..(Âlemdar Paşa Vak’asında Sarayı Hümâyuna gelerek) bir kaç gündenberi Sarayda kalmış olan Şeyhülislâm Salihzâde Ahmed Said Efendi bayram gecesi Soğukçeşme Kapusundan (bu günkü Gülhâne Parkı kapusundan) çıkarak konağına giderken bâzı eşkiyâ (ihtilâlci yeniçeriler ve onlara katılan ayak takımı) Nızâmı Cedid Şeyhülislâmı diye efendiye lâf attılar, Şeyhülislâmın yanında bulunan kadıasker efendiler nâmûsu ulemâya dokunacak bir yersiz muameleye teşebbüslerinden (Şeyhülislâm efendiye fiilen tecâvüzünden, efendinin öldürülmesinden) korkdular, şeyhülislâmın tebdili gerektiğini pâdişâha arz ettiler... Şevvalin üçüncü günü Ahmed Esad Efendi azledildi..».
Boğaziçindeki yalısına sürgün gibi çekilip kapanan Ahmed Esad Efendi orada 1230 (1815) yılında yaşı yüzü aşkın olarak öldü.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM100101
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 10, sayfalar 5251-5252
Bakınız Notu
B.: Âlemdar Paşa Vak’ası, cild 2, sayfa 596
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.