Kalem sâhibi askerlerden; millî kütübhânemizde gaayetle önemli ve değerli «Mir’âtı Mektebi Harbiye» ve «Mir’âtı Mühendishânei Berrîi Hümâyun» isimli iki eserin müellifi (B.: Mir’ât-ı Mektebi Harbiye; Mir’ât-ı Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun). 1850-1851 arasında Niğdenin Bor kazâsında doğdu, ilmiyeden Pîrîzâde Naim Efendinin oğludur; ilk tahsilini ve rüşdiye tahsilini memleketinde yapdı, Bursada Işıklar Askerî İdâdîsinde okudu ve hicrî 1288 (1871) de Harbiye Mektebine girdi, 1292 (1875) de Harbiyeden piyâde mülâzimi olarak mezun oldu ve o yıl Bosna Askerî İdâdîsi kavâid (Türkçe gramer) muallimliğine tâyin edildi, üstün başarısı takdir edilerek kendi fikrî ve ilmî inkişafını da temin için bir sene sonra, (1876 - 1877 arasında) İstanbulda Kuleli Askerî İdâdîsi Kitâbet (Türkçe kompozisyon) muallimliğine nakledildi; onbeş yıldan fazla Kulelide kaldı, bu arada fahrî olarak Dârüşşefakada da muallimlik yapdı, asıl askerlik mesleğinde de sırası ile yüzbaşı, sağ kolağası oldu, hicrî 1311 (1893 - 1894) de binbaşılığa terfi ettiğinde kendi dileği ile kıt’a hizmetine çıkdı ve Düzce redif taburu kumandanlığına tâyin edildi, 1897 Türk - Yunan harbine taburu ile iştirâk etti, birçok muhârebelerde bulundu ve bilhassa Velestin muharebesinde yararlığı görüldü; ve harb sonunda, 1898 de yine taburu il...

Kalem sâhibi askerlerden; millî kütübhânemizde gaayetle önemli ve değerli «Mir’âtı Mektebi Harbiye» ve «Mir’âtı Mühendishânei Berrîi Hümâyun» isimli iki eserin müellifi (B.: Mir’ât-ı Mektebi Harbiye; Mir’ât-ı Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyun). 1850-1851 arasında Niğdenin Bor kazâsında doğdu, ilmiyeden Pîrîzâde Naim Efendinin oğludur; ilk tahsilini ve rüşdiye tahsilini memleketinde yapdı, Bursada Işıklar Askerî İdâdîsinde okudu ve hicrî 1288 (1871) de Harbiye Mektebine girdi, 1292 (1875) de Harbiyeden piyâde mülâzimi olarak mezun oldu ve o yıl Bosna Askerî İdâdîsi kavâid (Türkçe gramer) muallimliğine tâyin edildi, üstün başarısı takdir edilerek kendi fikrî ve ilmî inkişafını da temin için bir sene sonra, (1876 - 1877 arasında) İstanbulda Kuleli Askerî İdâdîsi Kitâbet (Türkçe kompozisyon) muallimliğine nakledildi; onbeş yıldan fazla Kulelide kaldı, bu arada fahrî olarak Dârüşşefakada da muallimlik yapdı, asıl askerlik mesleğinde de sırası ile yüzbaşı, sağ kolağası oldu, hicrî 1311 (1893 - 1894) de binbaşılığa terfi ettiğinde kendi dileği ile kıt’a hizmetine çıkdı ve Düzce redif taburu kumandanlığına tâyin edildi, 1897 Türk - Yunan harbine taburu ile iştirâk etti, birçok muhârebelerde bulundu ve bilhassa Velestin muharebesinde yararlığı görüldü; ve harb sonunda, 1898 de yine taburu ile berâber Düzceye döndü, 1900 de Niğde Redif taburu binbaşılığına nakledildi; on yıl kadar orada kaldı, kaymakam (yarbay) oldu ve kendi isteği ile emekliye ayrılarak İstanbula gelip yerleşdi; 13 Kânunu sâni 1335 (25 Ocak 1919) da 69 - 70 yaşlarında vefât ederek Karacaahmed kabristanına defnedildi. Dinî salâbet sâhibi, müşfik, gaayetle nâzik bir zât idi, devrinin geleneğine uyarak şiir ile de uğraşmış, münâcaatlar, naitler, gazeller, kıt’alar, tarihler yazmışdır, mürettep dîvânı basılmamışdır, fakat manzûmelerinin bâzılarını Tercemânı Hakikat ve Cerîdei Askeriyede neşretmişdir; İstanbulda öğrencilere yardım olmak üzere farsca bir gazete çıkardığı da söylenir ise bu gazetenin adı öğrenilemedi. Yine kitab olarak basılmamış bir Gülistan tercemesi bırakmışdır. Kardeşi merhum miralay (Albay) Mesud Bey de Beşiktaş ve Soğukçeşme Askerî rüşdi-yelerinde riyaziye (matematik) muallimliği yapmış, «Hendesei Sanâyi» ve «ilmi Hesab» isimli iki eser bırakmışdır. Mehmed Esad Beyin yukardaki hal tercemesi, bir kız torunun zevci olan Prof. Dr. Bedî Şehsüvâroğlundan alınan bilgi ile yazılmışdır. E. General Nazmi ÇAGAN