Beşiktaşda Cihannümâ Mahallesinde Yıldız Caddesi ile Barbaros Bulvarı arasındadır. Tahsin Öz “İstanbul Camileri” isimli eserinde, bir şâze’î dergâhı olan bu tekkenin ilk şeyhine nisbetle “Şeyh Zâfir Tekkesi Mescidi” adı ile kaydediyor ve şunları yazıyor. “Cami, tekke ve türbeden ibâret olan bu manzume İkinci Sultan Abdülhamid’in saray şeyhi Zâfir Efendi delâleti ile (bu padişah tarafından) yaptırılmış olup binanın duvarları kâgir, çatısı ahşab ve minâresi taştandı; kadro hâricidir” (1965) Yapı tarihi 1305 (M. 1887 - 1888) dir; cami tekkenin aynı zamanda semâhânesidir. Hakkı Göktürk bize şu notları vermiştir: “1926 da Tekkelerin kapatılmasından sonra Belediyeye verilmiş, Belediye de Maarife devritmişdir; semâhâne hâric, tekke ve müştemilâtı, Şeyh meşrutası Şâir Nedim İlk Okulu adı ile okul yapılmşıdır; 1957 de bu okulun başka bir yere nakledilmesi üzerine semâhâne tâmir edilerek cami olarak ibâdete açılmışdır. “Kâgir ve zemini mermer döşeli bir pabuçlukdan son cemaat yerine girilir. Son cemaat yerinde, medhalin karşısında camekânla bölünmüş bir oda, bu odanın sağ tarafda kadınlar mahfiline çıkılan merdiven vardır. İbâdet sahnı (semâhâne), medhalden gelindiğine göre sol taraftadır; Semâhânenin tavanı nakışlı olup sağ ve sol iki yan duvarlarında üçer pencere vardır; mihrabın sol tar...

Beşiktaşda Cihannümâ Mahallesinde Yıldız Caddesi ile Barbaros Bulvarı arasındadır. Tahsin Öz “İstanbul Camileri” isimli eserinde, bir şâze’î dergâhı olan bu tekkenin ilk şeyhine nisbetle “Şeyh Zâfir Tekkesi Mescidi” adı ile kaydediyor ve şunları yazıyor. “Cami, tekke ve türbeden ibâret olan bu manzume İkinci Sultan Abdülhamid’in saray şeyhi Zâfir Efendi delâleti ile (bu padişah tarafından) yaptırılmış olup binanın duvarları kâgir, çatısı ahşab ve minâresi taştandı; kadro hâricidir” (1965) Yapı tarihi 1305 (M. 1887 - 1888) dir; cami tekkenin aynı zamanda semâhânesidir. Hakkı Göktürk bize şu notları vermiştir: “1926 da Tekkelerin kapatılmasından sonra Belediyeye verilmiş, Belediye de Maarife devritmişdir; semâhâne hâric, tekke ve müştemilâtı, Şeyh meşrutası Şâir Nedim İlk Okulu adı ile okul yapılmşıdır; 1957 de bu okulun başka bir yere nakledilmesi üzerine semâhâne tâmir edilerek cami olarak ibâdete açılmışdır. “Kâgir ve zemini mermer döşeli bir pabuçlukdan son cemaat yerine girilir. Son cemaat yerinde, medhalin karşısında camekânla bölünmüş bir oda, bu odanın sağ tarafda kadınlar mahfiline çıkılan merdiven vardır. İbâdet sahnı (semâhâne), medhalden gelindiğine göre sol taraftadır; Semâhânenin tavanı nakışlı olup sağ ve sol iki yan duvarlarında üçer pencere vardır; mihrabın sol tarafından şeyh meşrutasına geçilen bir kapu bulunmaktadır. Mihrab, mermer taklidi beyaz boyalı olup iki yanında üzerlerine elektrik ampulleri takılmış iki şamdan vardır. Minberi ahşab, kabarntma tezyinatlı, yaldızdı ve beyaz boyalıdır. Kafesli mahfil, sekiz ahşab direk üstüne oturtulmuştur; sol tarafdaki iki direk arasında kabartma tezyinatlı ve beyaz boyalı vâiz kürsüsü vardır. Sol duvarda iki pencere arasında boncukla işlenmiş “Hazreti seyyidinâ İmam Ebû Hüseyin Şâzelî” levhası; ibâdet sahnına girişin sol duvarında da “Merkezi Fevzii Reşâdeti Tarîki Şâzelî” levhası bulunmaktadır. “Onsekiz basamak merdivenle kadınlar mahfiline çıkılır. Kadınlar mahfilinin tavanı da nakışlıdır; fakat bu tavan kaplaması yer yer bozulmuşdur; sağ duvarda iki, sol duvarda üç pencere vardır; sağda ve solda meşrûtalara açılan birer kapu vardır. “Avluda pabuçluğun mukaabil tarafında altı köşeli susuz, metrûk bir şadırvan vardır. “Barbaros Bulvarı tarafından gelindiğine göre evvelâ 12 basamak, sekiz on adım sonra 9 basamak merdivenle çıkılır; camiin taş minâresi 12 basamakla çıkılan yerdedir, kapusu dışardadır. “Camiin mihrab duvarının dışı da ağaçlarla bezenmiş geniş bir avludur. “Barbaros Bulvarı tarafında demir parmaklıklı bir avlu içinde dört köşe plânlı, kubbeli kâgir türbe bulunmaktadır; türbede tekkenin üç şeyhi medfundur: Şeyh Mehmed Zâfir (vefâtı 1321 = 1903), kardeşi Şeyh Hamza Zâfir (vefâtı 1322 = 1904), diğer kardeşi Şeyh Beşir Z^fir (vefâtı 1327 = 1909). Türbenin yanında aynı mimarî tarzda kütüphâne binâsı gaayetle harab bir haldedir; türbe ile kütübhâne binâları arasında, avluda açıkda şeyh Mehmed Zâfir’in zevcesi hanımın kabri bulunmaktadır (vefatı 1330 = 1912). Türbenin önünde metrûk, susuz iki yüzlü mermer bir çeşme vardır. “1966 yılında câmi ibâdete açık bulunuyordu, imamlığını Bay Neşet, müezzinliğini de Bay Şefik Tüvenç yapmakta idiler.” (H.G.). Aşağıdaki satırları da Hâlid Eraktan’ın notlarından alıyoruz: “Ertuğrul adı, bir rivâyete göre Osmanlı Hânedanının ceddi Ertuğrul Gaziye nisbetle verilmişdir, bir rivâyete göre de, İkinci Sultan Abdülhamid zamanında Yıldız Sarayının muhafazasına memur ve Domaniçli askerlerden mürekkeb Ertuğrul Alayı efrâdı namazlarını bu camide kıldıkları için Ertuğrul Camii ismi verilmişdir. “Devrinin namlı şeyhlerinden olan Şeyh Mehmed Zâfiri ziyârete gelen İslâm ulemâsı bu dergâhda misâfir edilirdi; bu arada Şeyh Cemâleddin Efgaanî de bir müddet bu dergâhda misafir olmuşdur. “Hâlen camiin Yıldız tarafında iki büyük konak vardır. Sultan Abdülhamid tarafından şeyh Zâfir’e hediye edilmişlerdi. “Büyük ahşab bir yapı olan ve yer yer çok harab halde bulunan Ertuğrul Camii ve dergâhı tez elden tâmir edilmezse yakın istikbalde çöküp kaybolacakdır.” Ertuğrul Camii ve Tekkesi (Resim: S. Büyükerbil) Ertuğrul Camii ve Tekkesi (Plân: Hâlid Eraktan)