Ünlü violonist, Cumhur Başkanlığı Senfoni Orkestrası Keman Solisti; 1936 da İstanbulda doğdu; Profesör Doktor Behçet Sâbit Erduran’ın kızı, annesinin adı Kadriye Melek hanımdır; Nişantaşında 15. İlk Okulda okudu, keman çalmaya pek küçük yaşında başladı, öyleki henüz 10 yaşında iken “hârika san’atkâr çocuk” olarak tanındı, sonra Türkiye’yi dünyâda temsil eden sanat elçimizden biri oldu. Türkiyenin en büyük gazetelerinden Cumhuriyet Gazetesinin birinci sayfasında bir resmi ile birlikte yayınlanmış aşağıdaki satırlar Aylâ Erduran’ın adını memleketine duyuran ilk yazılardandır : “Bir San’at Hâdisesi — Geçenlerde Ankara Devlet Konservatuarında verdiği hususî bir keman konserile başkentimizin en tanınmış müzik üstadlarını hayretler içinde bırakan bir kız çocuktan gazeteler bahsetmişlerdi. Yavru, Tıb Fakültesi profesörlerinden doktor Behçet Sabit Erduranın kızıdır. Henüz 10 yaşındadır. Fevkalâde istidadını erkenden keşfeden ailesi, onu, harbin ikinci yılında profesör Berkere götürmüş, muntazam ders almasını temin etmiştir. Küçük Aylâ, harb yılları içinde yetişmeğe başlamış bir Türk san’atkârıdır. Bir çok kemancıların yirmi senede yenemediği güçlükleri o, şimdiden arkada bırakmıştır. Keman edebiyatının en derin eserlerini yetişmiş bir artist kudretile ifâde edebilmektedir. Haber aldığımı...

Ünlü violonist, Cumhur Başkanlığı Senfoni Orkestrası Keman Solisti; 1936 da İstanbulda doğdu; Profesör Doktor Behçet Sâbit Erduran’ın kızı, annesinin adı Kadriye Melek hanımdır; Nişantaşında 15. İlk Okulda okudu, keman çalmaya pek küçük yaşında başladı, öyleki henüz 10 yaşında iken “hârika san’atkâr çocuk” olarak tanındı, sonra Türkiye’yi dünyâda temsil eden sanat elçimizden biri oldu. Türkiyenin en büyük gazetelerinden Cumhuriyet Gazetesinin birinci sayfasında bir resmi ile birlikte yayınlanmış aşağıdaki satırlar Aylâ Erduran’ın adını memleketine duyuran ilk yazılardandır : “Bir San’at Hâdisesi — Geçenlerde Ankara Devlet Konservatuarında verdiği hususî bir keman konserile başkentimizin en tanınmış müzik üstadlarını hayretler içinde bırakan bir kız çocuktan gazeteler bahsetmişlerdi. Yavru, Tıb Fakültesi profesörlerinden doktor Behçet Sabit Erduranın kızıdır. Henüz 10 yaşındadır. Fevkalâde istidadını erkenden keşfeden ailesi, onu, harbin ikinci yılında profesör Berkere götürmüş, muntazam ders almasını temin etmiştir. Küçük Aylâ, harb yılları içinde yetişmeğe başlamış bir Türk san’atkârıdır. Bir çok kemancıların yirmi senede yenemediği güçlükleri o, şimdiden arkada bırakmıştır. Keman edebiyatının en derin eserlerini yetişmiş bir artist kudretile ifâde edebilmektedir. Haber aldığımıza göre küçük Aylâ, Çocuk Esirgeme Kurumu menfaatine olmak üzere yakında şehrimizde Saray sinemasında bir konser verecektir. Memleket san’atı ve kültürü bakımından bu konserin büyük bir alâka toplayacağına şüphe etmiyoruz” (1946). Piyanist Profesör Ferdi von Statzer’in refâketinde verilen konser gazetenin tahmin ettiği büyük alâkayı toplamışdır. Aylâ Erduran 1947 de Paris Konservatuarına gönderildi ve orada dört sene kalarak Prof. Zino Francissiccatti ve Prof. Gelemyan ile çalışdı. 1956 da yurd dışındaki komer turnelerine başladı, 1956 da Polonyadan çağrıldı, 1957 de tekrar Polonyadan ve Rusyadan çağrıldı. Rusya turnesinde keman üstadı David Oistrahch ile dokuz ay çalışdı. Kıymetli san’atkârın üç yılını basın haberleri ile tesbit edelim : “Ankara Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası solist kemancısı Aylâ Erduran’ın 1960 yılı dış memleketler müzik turneleri büyük başarı ile sona ermiş bulunuyor. Genç Türk san’atçısı Bulgaristan’da 8, Yugoslavya’da 2 başarılı konser vermiştir. Atina Senfoni Orkestrasından bir dâvet almış, Mayıs ay’ı içinde Atina’da 3000 den fazla geçkin dinleyici önünde Mozart’ın Re Majör keman konçertosunu büyük bir başarı ile çalmıştır. Ayrıca, Almanya ve Portekiz’de çeşitli konserler verdikten sonra, tanınmış Fransız çelistlerinden Guy Fallot ile Kanada’nın batı kıyılarındaki 25 e yakın şehirde hayatının en büyük ve en başarılı konser gezisine çıkmıştır. Yine Guy Fallot ile Alaska’ya kadar uzanan ikinci turnesine katılmış, bu defa 15 şehirde konser vermiştir”. (Hayat Mecmuası, 1961). “Şimdiye kadar dünyanın sayılı büyük şehirlerinde konserler vermiş olan kıymetli viyolonistimiz Aylâ Erduran Londradaki ilk konserinde büyük başarı sağladı. Türk emprezaryo Ömer Umar’ın tertiplediği Londranın ünlü Wigmore Hall’ündeki bu konserinde Aylâ’ya piyanoda Mithat Fenmen refakat etti. İngilterede “san’atçıların şöhret yolu Wigmore Hall’den geçer” sözü yaygındır, çünkü oradaki konserlerinde başarı kazanan san’atçılara daha büyük kapıların açılması kolaylaşmaktadır. Nitekim, Christian Dior’un mâvi üzerine altın işlemeli Hint kumaşından bir tuvaletini giymiş olarak resitalini veren Aylâ Erduran’ın gelecek mevsimde bir orkestra refakatiyle çalacağından şimdiden bahsediliyor. Arkada, basına ayrılan sıralarda oturan “Times” gazetesi tenkidcisinin san’atçımızı hararetle alkışlayışı bilhassa dikkati çekti. Ertesi günkü yazısında : “Miss Erduran şüphesiz ki bir konçerto san’atçısıdır, onun bir orkestrayla ve konçerto çalışını dinlemeden tatmin olamıyacağız” diye teşvikkâr bir dil kullanarak san’atçımızı övmüştür” (Hayat Mecmuası, 1962). “Ünlü violonist Aylâ Erduran bir müddetenberi devamlı olarak Türkiye’de ve Avrupa’da vereceği konserler için çalışmaktadır. Şubat içinde İstanbul Belediyesi Konservatuarı Konserleri dizisinden birinde yeni bir konçerto çalacakdır. Bu konçerto muhtemelen Sibelius’un Keman Konçertosu olacakdır. Şehir Orkestrası da bu yıl iyi şefleri görme mutluluğundadır. Aylâ Erduran’ın Şan Sinemasında vereceği konserde orkestrayı günümüzün ünlü şeflerinden Sir Barbirolli idare edecekdir. Halle Orkestrasıyla görme imkânını bulduğumuz şefin İstanbul’a gelişi bir san’at olayıdır, fakat sadece bir tesadüf değildir. Geçen mevsim Aylâ Erduranı Londrada verdiği konserde görmüş ve dinlemiş, çok beğendiğini açıkça olan Sir Barbirolli, bu defa Aylâ’nın konserini idare etmek için bilhassa Türkiye’ye gelmişdir” (Hareket Gazetesi, 1963). Fransızca ve İngilizce bilir; sporlardan denizde yüzmeyi sever. Aylâ Erduran (Resim : S. Bozcalı)